เดือน: เมษายน 2025

(ภาพประกอบ)

เมื่อมหาอำนาจสั่นคลอน โลกก็สะเทือน

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา การเมืองภายในของประเทศมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกา ได้กลายเป็นภาพสะท้อนของกระแสความเปลี่ยนแปลงทางอุดมการณ์ระดับโลก และในเดือนที่ผ่านมา การประท้วงครั้งใหญ่ที่ชื่อว่า “Hands Off!” ได้จุดชนวนการต่อต้านอย่างรุนแรงต่อรัฐบาลประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ และอีลอน มัสก์ ที่มีบทบาทร่วมในฐานะผู้นำด้านนโยบายเศรษฐกิจและการจัดการรัฐ เหตุการณ์ครั้งนี้ไม่ใช่เพียงแค่ปรากฏการณ์ภายในประเทศเท่านั้น หากแต่สะท้อนถึงความไม่พอใจของประชาชนต่อแนวนโยบายที่หลายฝ่ายมองว่าเป็นการรวมศูนย์อำนาจอย่างเผด็จการ และมีแนวโน้มสร้างผลกระทบในระดับนานาชาติ รวมถึงประเทศไทยที่มีความเกี่ยวโยงเชิงเศรษฐกิจ การเมือง และภูมิรัฐศาสตร์กับสหรัฐฯ อย่างลึกซึ้ง

1. ภาพรวมของการประท้วง “Hands Off!”: เมื่อประชาชนบอกว่า ‘พอแล้ว’

• การประท้วงกว่า 1,400 จุดทั่วสหรัฐอเมริกาและต่างประเทศ
• จุดประสงค์หลัก: ต่อต้าน “การยึดครองของกลุ่มมหาเศรษฐี”
• การเรียกร้อง 3 ประการ:
  1. ยุติการผูกขาดอำนาจและคอร์รัปชัน
  2. หยุดตัดงบประมาณบริการสาธารณะ เช่น Medicaid, Social Security
  3. หยุดการโจมตีผู้อพยพ คนข้ามเพศ และกลุ่มเปราะบางทางสังคม

2. ทรัมป์ + มัสก์: ความร่วมมือที่สร้างแรงสั่นสะเทือน

• การรวมอำนาจระหว่างประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ และอีลอน มัสก์
• การจัดตั้ง “Department of Government Efficiency” ภายใต้การนำของมัสก์
• ผลกระทบต่อระบบราชการกลาง การปลดพนักงานรัฐกว่าแสนคน
• การยกเลิกโครงการต่างประเทศ เช่น USAID ซึ่งเคยช่วยประเทศกำลังพัฒนา

3. เสียงจากฝ่ายค้านและกลุ่มประชาสังคม

• ตัวแทนจากพรรคเดโมแครต เช่น Jamie Raskin, Ilhan Omar, Maxwell Frost
• การเคลื่อนไหวจากกลุ่มแรงงาน กลุ่มสิทธิมนุษยชน และสหภาพแรงงาน
• ความเห็นจาก Everett Kelley: “นี่คือการโจมตีสิทธิในการเจรจาร่วมที่ใหญ่ที่สุด”

4. นโยบายที่เป็นประเด็นวิจารณ์:

4.1 การลดงบประมาณสวัสดิการสังคม

4.2 นโยบายอพยพที่รุนแรง

4.3 การปฏิเสธปัญหาสภาพภูมิอากาศ

4.4 เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นที่ถูกจำกัด

5. ความหมายของ “อำนาจนิยมใหม่” ในโลกเสรี

• ความคล้ายคลึงกับเผด็จการในประวัติศาสตร์
• การใช้เทคโนโลยีเพื่อควบคุมข้อมูลข่าวสาร
• ความพยายามควบคุมเสรีภาพของประชาชนผ่านนโยบายรัฐ

6. วิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดกับประเทศไทย

6.1 ด้านเศรษฐกิจ

• การยกเลิกโครงการช่วยเหลือประเทศกำลังพัฒนา อาจทำให้ไทยสูญเสียโอกาสรับทุนสนับสนุนในโครงการพัฒนา
• นโยบายลดการใช้จ่ายภาครัฐอาจทำให้ความร่วมมือทางเศรษฐกิจลดลง เช่น โครงการด้านพลังงานสะอาดหรือ AI
• มูลค่าการลงทุนจากบริษัทเทคโนโลยีอเมริกันอาจลดลง

6.2 ด้านการเมืองและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

• การลดบทบาทของ USAID และนโยบายต่างประเทศแบบ “อเมริกาต้องมาก่อน” อาจลดบทบาทการทูตแบบ soft power ที่เคยสนับสนุนประชาธิปไตยในภูมิภาค
• ไทยอาจต้องปรับท่าทีในเวทีนานาชาติมากขึ้น โดยเฉพาะในเรื่องสิทธิมนุษยชน

6.3 ด้านสังคม

• อิทธิพลของแนวคิดขวาจัดในสหรัฐฯ อาจแพร่กระจายมายังสังคมไทย เช่น แนวคิดต่อต้านผู้อพยพหรือการลดบทบาทรัฐสวัสดิการ
• ความเป็นแบบอย่างในการจำกัดเสรีภาพอาจถูกนำไปใช้ในประเทศอื่น หากสังคมไม่ตื่นตัว

7. มุมมองเชิงเปรียบเทียบ: เมื่อประชาธิปไตยอ่อนแรง ความเปราะบางก็เพิ่มขึ้น

• เทียบกรณีสหรัฐฯ กับประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
• การถดถอยของเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น และการจำกัดบทบาทของภาคประชาสังคม

บทเรียนและข้อเสนอแนะ

• ความจำเป็นในการส่งเสริมความโปร่งใสของภาครัฐ
• การปกป้องสิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน
• การสร้างความเข้มแข็งให้ภาคประชาสังคมและกลุ่มแรงงาน

ภาวะเงินเฟ้อ (Inflation) เป็นปรากฏการณ์ทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นเมื่อระดับราคาสินค้าและบริการโดยรวมในประเทศเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้มูลค่าของเงินลดลง และความสามารถในการซื้อสินค้าของประชาชนลดลงไปด้วย ภาวะเงินเฟ้อมีบทบาทสำคัญต่อเศรษฐกิจโลก ทั้งในด้านการเติบโตทางเศรษฐกิจ การลงทุน และค่าครองชีพของประชาชน

ในบทความนี้ เราจะพิจารณาความหมายของเงินเฟ้อ สาเหตุของเงินเฟ้อ ผลกระทบของเงินเฟ้อต่อภาคส่วนต่างๆ ของเศรษฐกิจ ตัวอย่างภาวะเงินเฟ้อในอดีต และแนวทางการจัดการเงินเฟ้อ รวมถึงระบุแหล่งอ้างอิงที่เกี่ยวข้อง

1. ความหมายของภาวะเงินเฟ้อ

ภาวะเงินเฟ้อหมายถึงการเพิ่มขึ้นของระดับราคาสินค้าและบริการโดยรวมในระบบเศรษฐกิจ ซึ่งสามารถวัดได้ผ่านดัชนีราคาผู้บริโภค (Consumer Price Index: CPI) หรือดัชนีราคาผู้ผลิต (Producer Price Index: PPI)

1.1 ประเภทของเงินเฟ้อ

เงินเฟ้อสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท ได้แก่:

1. เงินเฟ้อแบบปกติ (Mild Inflation): เกิดขึ้นในระดับที่ไม่สูงมาก (เช่น 1-3% ต่อปี) และเป็นสิ่งที่เศรษฐกิจสามารถจัดการได้
2. เงินเฟ้อแบบปานกลาง (Moderate Inflation): อัตราเงินเฟ้ออยู่ในระดับปานกลาง (เช่น 3-10% ต่อปี) และอาจส่งผลกระทบต่อค่าครองชีพ
3. เงินเฟ้อรุนแรง (Hyperinflation): เกิดขึ้นเมื่อราคาสินค้าเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว (เกิน 50% ต่อเดือน) ส่งผลให้ค่าเงินลดลงอย่างรุนแรง

2. สาเหตุของภาวะเงินเฟ้อ

สาเหตุของภาวะเงินเฟ้อสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่

2.1 เงินเฟ้อจากอุปสงค์ (Demand-Pull Inflation)

เกิดขึ้นเมื่อความต้องการซื้อสินค้าและบริการในตลาดเพิ่มขึ้นมากกว่ากำลังการผลิตของเศรษฐกิจ ตัวอย่างเช่น:

• ช่วงที่เศรษฐกิจขยายตัวและประชาชนมีรายได้เพิ่มขึ้น
• การใช้จ่ายของรัฐบาลที่เพิ่มขึ้น
• การลดอัตราดอกเบี้ยโดยธนาคารกลาง ทำให้ประชาชนกู้เงินมาซื้อสินค้ามากขึ้น

2.2 เงินเฟ้อจากต้นทุน (Cost-Push Inflation)

เกิดขึ้นเมื่อต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ราคาสินค้าปรับตัวสูงขึ้น ตัวอย่างเช่น:

• ราคาน้ำมันดิบในตลาดโลกเพิ่มขึ้น ทำให้ต้นทุนขนส่งสูงขึ้น
• ค่าจ้างแรงงานเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น
• ปัญหาห่วงโซ่อุปทาน เช่น การขาดแคลนวัตถุดิบ

3. ผลกระทบของภาวะเงินเฟ้อ

ภาวะเงินเฟ้อส่งผลกระทบต่อทุกภาคส่วนของเศรษฐกิจ ดังนี้:

3.1 ผลกระทบต่อประชาชนทั่วไป

• ค่าครองชีพสูงขึ้น ทำให้รายได้ที่แท้จริงลดลง
• ออมทรัพย์มีมูลค่าลดลง หากอัตราดอกเบี้ยต่ำกว่าระดับเงินเฟ้อ

3.2 ผลกระทบต่อภาคธุรกิจ

• ต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้น อาจทำให้กำไรลดลง
• ความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ ส่งผลต่อการลงทุน

3.3 ผลกระทบต่อรัฐบาล

• รายได้จากภาษีอาจลดลงหากเศรษฐกิจชะลอตัว
• ต้องออกมาตรการควบคุมเงินเฟ้อ เช่น ปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ย

4. ตัวอย่างภาวะเงินเฟ้อในอดีต

4.1 เงินเฟ้อในเยอรมนีช่วงปี 1920 (Hyperinflation in Germany)

หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 เยอรมนีเผชิญกับภาวะเงินเฟ้อรุนแรง ค่าเงินมาร์คของเยอรมนีตกต่ำอย่างรวดเร็ว ราคาสินค้าเพิ่มขึ้นทุกชั่วโมง ส่งผลให้ประชาชนต้องใช้เงินเป็นกระสอบเพื่อซื้อของพื้นฐาน

4.2 วิกฤตเงินเฟ้อในเวเนซุเอลา (Venezuela’s Hyperinflation)

ตั้งแต่ปี 2010 เป็นต้นมา เวเนซุเอลาประสบกับภาวะเงินเฟ้อสูงมากจนค่าเงินโบลิวาร์สูญเสียมูลค่า ส่งผลให้ประชาชนขาดแคลนสินค้าจำเป็นและเกิดปัญหาทางเศรษฐกิจรุนแรง

5. แนวทางการแก้ไขภาวะเงินเฟ้อ

5.1 นโยบายการเงิน (Monetary Policy)

• การขึ้นอัตราดอกเบี้ยเพื่อลดการใช้จ่ายและการกู้ยืมเงิน
• การลดปริมาณเงินในระบบเศรษฐกิจ

5.2 นโยบายการคลัง (Fiscal Policy)

• การลดการใช้จ่ายของรัฐบาล
• การเพิ่มอัตราภาษีเพื่อลดกำลังซื้อของประชาชน

บทสรุป

ภาวะเงินเฟ้อเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อเศรษฐกิจทั้งในระดับประเทศและระดับโลก การเข้าใจสาเหตุและผลกระทบของเงินเฟ้อจะช่วยให้สามารถกำหนดนโยบายที่เหมาะสมในการควบคุมอัตราเงินเฟ้อ และป้องกันไม่ให้เกิดวิกฤตทางเศรษฐกิจขึ้น.

References :

1. World Bank. (2023). Global Inflation Trends. Retrieved from https://www.worldbank.org
2. International Monetary Fund (IMF). (2022). Managing Inflation in Emerging Markets. Retrieved from https://www.imf.org
3. Federal Reserve Bank. (2023). Monetary Policy and Inflation Control. Retrieved from https://www.federalreserve.gov
4. The Economist. (2023). Why Inflation Matters. Retrieved from https://www.economist.com

เมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2568 ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ได้ประกาศมาตรการขึ้นภาษีศุลกากรหรือ Tariffs ต่อสินค้านำเข้าจากประเทศต่างๆ ทั่วโลก โดยกำหนดอัตราภาษีพื้นฐานที่ 10% สำหรับสินค้านำเข้าทุกประเภท และเพิ่มอัตราภาษีที่สูงขึ้นสำหรับบางประเทศที่สหรัฐฯ มีการขาดดุลการค้า ซึ่งประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่ได้รับผลกระทบจากมาตรการนี้​

ความหมายและหลักการของภาษีศุลกากร

ภาษีศุลกากร (Tariffs) คือ ภาษีที่รัฐบาลเรียกเก็บจากสินค้านำเข้าหรือส่งออก โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อปกป้องอุตสาหกรรมภายในประเทศ เพิ่มรายได้ให้กับรัฐบาล และควบคุมปริมาณการค้าระหว่างประเทศ การเรียกเก็บภาษีศุลกากรสามารถแบ่งออกเป็นสองประเภทหลัก ได้แก่​

1. ภาษีตามมูลค่า (Ad Valorem Tariff): เป็นการเก็บภาษีตามเปอร์เซ็นต์ของมูลค่าสินค้า เช่น 10% ของมูลค่าสินค้านำเข้า​
2. ภาษีตามปริมาณ (Specific Tariff): เป็นการเก็บภาษีตามจำนวนหรือปริมาณของสินค้า เช่น เก็บภาษี 5 บาทต่อกิโลกรัมของสินค้านำเข้า​

มาตรการขึ้นภาษีศุลกากรของสหรัฐฯ ในปี 2568

ในการประกาศเมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2568 ประธานาธิบดีทรัมป์ได้กำหนดอัตราภาษีศุลกากรใหม่ดังนี้:​

• อัตราภาษีพื้นฐาน 10%: สำหรับสินค้านำเข้าทุกประเภทจากทุกประเทศ มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2568​
• อัตราภาษีเพิ่มเติม (Reciprocal Tariffs): สำหรับประเทศที่สหรัฐฯ มีการขาดดุลการค้า โดยมีการกำหนดอัตราภาษีที่สูงขึ้น เช่น:​
  • จีน: เพิ่มภาษีอีก 34% ทำให้อัตราภาษีรวมเป็น 54% ​
  • สหภาพยุโรป: เพิ่มภาษีอีก 20%​
  • ญี่ปุ่น: เพิ่มภาษีอีก 24%​
  • ไต้หวัน: เพิ่มภาษีอีก 32%​
  • อินเดีย: เพิ่มภาษีอีก 26%​

สำหรับประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ASEAN) มีการกำหนดอัตราภาษีเพิ่มเติมดังนี้:​

• กัมพูชา: 49%​
• ลาว: 48%​
• เวียดนาม: 46%​
• เมียนมา: 44%​
• ไทย: 36%​
• อินโดนีเซีย: 32%​
• มาเลเซีย: 24%​
• ฟิลิปปินส์: 17%​
• สิงคโปร์: 10%​

ผลกระทบต่อประเทศไทย

การขึ้นภาษีศุลกากรของสหรัฐฯ ส่งผลกระทบต่อประเทศไทยในหลายด้าน ดังนี้:​

1. การส่งออกลดลง: สินค้าส่งออกหลักของไทย เช่น ชิ้นส่วนยานยนต์ อิเล็กทรอนิกส์ และอาหารทะเล อาจเผชิญกับความต้องการที่ลดลงในตลาดสหรัฐฯ เนื่องจากราคาสินค้าเพิ่มขึ้นจากภาษีที่สูงขึ้น​
2. การลงทุนชะลอตัว: นักลงทุนอาจลังเลในการลงทุนในอุตสาหกรรมที่พึ่งพาการส่งออกไปยังสหรัฐฯ เนื่องจากความไม่แน่นอนของนโยบายการค้า​
3. การปรับโครงสร้างการผลิต: ผู้ผลิตไทยอาจต้องพิจารณาย้ายฐานการผลิตหรือหาตลาดใหม่เพื่อชดเชยการสูญเสียตลาดในสหรัฐฯ​
4. ผลกระทบต่อผู้บริโภค: ราคาสินค้านำเข้าจากสหรัฐฯ อาจเพิ่มขึ้น ทำให้ผู้บริโภคไทยต้องจ่ายเงินมากขึ้นสำหรับสินค้านำเข้าเหล่านั้น.

References :

1. MarketWatch. (2025). Trump’s ‘Liberation Day’ tariffs to come after stock markets close as taxes on imports stack up. Retrieved from https://www.marketwatch.com
2. The White House. (2025). Statement by President Trump on Trade Tariffs and Economic Protection Policies. Retrieved from https://www.whitehouse.gov
3. U.S. Trade Representative (USTR). (2025). Tariff Policy Updates and Global Trade Impacts. Retrieved from https://ustr.gov
4. World Trade Organization (WTO). (2025). Implications of Tariff Increases on Global Trade. Retrieved from https://www.wto.org

แผ่นดินไหวเป็นหนึ่งในภัยธรรมชาติที่สามารถสร้างความเสียหายอย่างมหาศาลต่อชีวิตและทรัพย์สิน การทำความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุของแผ่นดินไหว พร้อมทั้งศึกษาสถิติที่สำคัญจากทั่วโลก และการเตรียมตัวรับมือเมื่อเกิดแผ่นดินไหว จะช่วยลดความสูญเสียที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สาเหตุของแผ่นดินไหว

แผ่นดินไหวเกิดจากการสั่นสะเทือนของพื้นดินซึ่งมีสาเหตุหลักจากสองปัจจัย ได้แก่ ปัจจัยทางธรรมชาติและปัจจัยที่เกิดจากมนุษย์

ปัจจัยทางธรรมชาติ

1. การเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก: แผ่นเปลือกโลกมีการเคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลา เมื่อเกิดการเสียดสีกันหรือแยกตัวออกจากกัน จะทำให้พลังงานสะสมถูกปลดปล่อยในรูปของแรงสั่นสะเทือน
2. การระเบิดของภูเขาไฟ: การปะทุของภูเขาไฟที่รุนแรงสามารถทำให้เกิดแผ่นดินไหวได้
3. การยุบตัวของโพรงใต้ดิน: เมื่อโพรงใต้ดินที่เกิดจากกระบวนการทางธรณีวิทยายุบตัวลง อาจส่งผลให้เกิดแผ่นดินไหวขนาดเล็กได้

ปัจจัยที่เกิดจากมนุษย์

1. การทดลองอาวุธนิวเคลียร์: การระเบิดขนาดใหญ่ใต้ดินส่งผลกระทบต่อโครงสร้างเปลือกโลก
2. การทำเหมืองแร่: การระเบิดเพื่อทำเหมืองอาจกระตุ้นให้เกิดแผ่นดินไหวขนาดเล็กได้
3. การสร้างเขื่อนขนาดใหญ่: น้ำหนักของน้ำที่กักเก็บในเขื่อนอาจทำให้เกิดแรงดันสูงในชั้นเปลือกโลก และนำไปสู่แผ่นดินไหว

สถิติการเกิดแผ่นดินไหวที่สำคัญของโลก

แผ่นดินไหวสามารถเกิดขึ้นได้ทั่วโลก แต่พื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูงที่สุดมักอยู่ในแนวรอยเลื่อนของแผ่นเปลือกโลก โดยสถิติที่สำคัญของแผ่นดินไหวทั่วโลกมีดังนี้:

1. แผ่นดินไหวที่รุนแรงที่สุดในโลก
   • แผ่นดินไหวชิลี (ปี 1960): ขนาด 9.5 แมกนิจูด ถือเป็นแผ่นดินไหวที่รุนแรงที่สุดเท่าที่เคยบันทึกมา
   • แผ่นดินไหวอินโดนีเซีย (ปี 2004): ขนาด 9.1-9.3 แมกนิจูด ทำให้เกิดสึนามิที่ส่งผล กระทบต่อหลายประเทศในมหาสมุทรอินเดีย
2. แผ่นดินไหวที่สร้างความเสียหายมากที่สุด
   • แผ่นดินไหวเฮติ (ปี 2010): ขนาด 7.0 แมกนิจูด คร่าชีวิตประชาชนกว่า 200,000 คน
   • แผ่นดินไหวญี่ปุ่น (ปี 2011): ขนาด 9.0 แมกนิจูด ทำให้เกิดสึนามิขนาดใหญ่และภัยพิบัติทางนิวเคลียร์ที่ฟุกุชิมะ
3. ประเทศที่เกิดแผ่นดินไหวบ่อยที่สุด
   • ญี่ปุ่น: อยู่ในแนวรอยเลื่อนแปซิฟิก จึงเกิดแผ่นดินไหวบ่อยครั้ง
   • อินโดนีเซีย: ตั้งอยู่บน “วงแหวนแห่งไฟ” ทำให้มีแผ่นดินไหวและภูเขาไฟปะทุบ่อยครั้ง

แนวทางป้องกันและรับมือเมื่อเกิดแผ่นดินไหว

1. ก่อนเกิดแผ่นดินไหว

• ตรวจสอบโครงสร้างบ้านให้มั่นคง
• เตรียมอุปกรณ์ฉุกเฉิน เช่น ไฟฉาย อาหารแห้ง และน้ำดื่ม
• ศึกษาเส้นทางหนีภัยและจุดรวมพล

2. ขณะเกิดแผ่นดินไหว

• หมอบลง ป้องกันศีรษะ และอยู่ใต้โต๊ะที่แข็งแรง
• อยู่ห่างจากหน้าต่าง กระจก และสิ่งของที่อาจตกลงมา
• หากอยู่กลางแจ้ง ให้หาที่โล่ง ห่างจากอาคารและเสาไฟฟ้า

3. หลังเกิดแผ่นดินไหว

• ตรวจสอบความปลอดภัยของตัวเองและคนรอบข้าง
• ปิดก๊าซและไฟฟ้าเพื่อลดความเสี่ยงการเกิดเพลิงไหม้
• ติดตามข่าวสารและคำเตือนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่สามารถลดความเสี่ยงและป้องกันอันตรายได้หากมีการเตรียมตัวที่ดี การศึกษาสาเหตุ สถิติ และแนวทางรับมือเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เราปลอดภัยมากขึ้นเมื่อเกิดแผ่นดินไหว.

แหล่งอ้างอิง

1. กรมอุตุนิยมวิทยา. “แผ่นดินไหวและการเตรียมพร้อม”. tmd.go.th
2. วิกิพีเดีย. “รายการแผ่นดินไหวรุนแรง”. th.wikipedia.org
3. มหาวิทยาลัยมหิดล. “แนวทางปฏิบัติเมื่อเกิดแผ่นดินไหว”. mahidol.ac.th