(ภาพประกอบ-สร้างจาก AI)
ทีมนักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบฟอสซิลแมลงวันโบราณที่ติดเชื้อรา “ซอมบี้” ซึ่งถูกเก็บรักษาไว้อย่างสมบูรณ์ในอำพัน (amber) อายุกว่า 50 ล้านปี การค้นพบนี้ไม่เพียงแต่ชี้ให้เห็นถึงวิวัฒนาการของเชื้อราที่ควบคุมพฤติกรรมแมลงเท่านั้น แต่ยังเปิดประตูสู่งานวิจัยเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตในยุคโบราณ รวมถึงสิ่งมีชีวิตในยุคไดโนเสาร์ด้วย
แมลงวันที่พบในครั้งนี้ติดเชื้อราในกลุ่ม Entomopathogenic fungi (เอ็นโทโมพาโธเจนิก ฟังกาย) ซึ่งเป็นกลุ่มของเชื้อราที่สามารถควบคุมพฤติกรรมของแมลงได้ก่อนที่พวกมันจะเสียชีวิต หนึ่งในตัวอย่างที่รู้จักกันดีคือเชื้อรา Ophiocordyceps (โอฟิโอคอร์ไดเซปส์) ซึ่งสามารถทำให้แมลงที่ติดเชื้อปีนขึ้นที่สูงและตรึงตัวเองไว้ ก่อนที่เชื้อราจะเจริญเติบโตทะลุร่างกายออกมาเพื่อแพร่สปอร์ (spore) ต่อไปยังเหยื่อรายใหม่
ในกรณีของแมลงวันที่พบในอำพันนี้ มีร่องรอยของเส้นใยเชื้อราที่งอกออกมาจากลำตัวและส่วนหัวของแมลงวัน บ่งชี้ว่าเชื้อราได้เข้าควบคุมระบบประสาทและร่างกายของแมลงวันไว้ก่อนที่มันจะถูกห่อหุ้มในเรซิน (resin) ซึ่งต่อมาแข็งตัวกลายเป็นอำพันในช่วงเวลาหลายล้านปี
สิ่งที่ทำให้การค้นพบนี้มีความสำคัญยิ่งขึ้นก็คือ อายุของอำพัน ซึ่งคาดว่ามีอายุกว่า 50 ล้านปี และอาจเก่าได้ถึง 100 ล้านปี ซึ่งหมายความว่าแมลงวันชนิดนี้อาจอาศัยอยู่ในช่วงเวลาร่วมกับไดโนเสาร์บางสายพันธุ์ก่อนยุคสิ้นสุดของพวกมัน
มุมมองนักวิทยาศาสตร์ :
ดร.เจฟรี ฮอลล์ (Dr. Jeffrey Hall) นักชีววิทยาแห่ง U.S. Geological Survey (ยูเอส จีโอโลจิคัล เซอร์เวย์) หรือ USGS (ยูเอสจีเอส) กล่าวในการแถลงข่าวว่า “นี่เป็นหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดที่แสดงถึงพฤติกรรมการควบคุมแมลงโดยเชื้อราในลักษณะ ‘ซอมบี้’ ซึ่งบ่งบอกว่ากลไกนี้มีวิวัฒนาการมายาวนานมากกว่าที่เราคาดคิด”
เขาเสริมว่า “การค้นพบครั้งนี้ช่วยให้เราเข้าใจถึงบทบาทของเชื้อราในระบบนิเวศโบราณ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของแมลงในยุคก่อนประวัติศาสตร์”
ประโยชน์ของการศึกษานี้ :
- ช่วยให้เข้าใจวิวัฒนาการของเชื้อราและแมลงในระดับโมเลกุล
- สนับสนุนแนวคิดว่าเชื้อราในธรรมชาติอาจมีบทบาทในการควบคุมประชากรแมลง
- เปิดทางสู่งานวิจัยด้านชีววิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชีวภาพในอนาคต เช่น การใช้เชื้อราเป็นเครื่องมือควบคุมศัตรูพืช
ข้อสังเกตเพิ่มเติม :
แม้ว่าปัจจุบันจะยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่าแมลงวันซอมบี้ชนิดนี้มีชีวิตอยู่พร้อมกับไดโนเสาร์โดยตรง แต่ด้วยอายุของอำพันที่ใกล้เคียงกับช่วงปลายยุคมีโซโซอิก (Mesozoic era – มีโซโซอิก) จึงมีความเป็นไปได้ว่าแมลงเหล่านี้อาจเคยมีปฏิสัมพันธ์กับระบบนิเวศในยุคไดโนเสาร์จริง
สรุป
ฟอสซิลแมลงวันติดเชื้อรา “ซอมบี้” ที่พบในอำพันนี้ เป็นหลักฐานหายากและล้ำค่า ซึ่งไม่เพียงบอกเล่าเรื่องราวของชีวิตในอดีต แต่ยังสะท้อนให้เห็นถึงความซับซ้อนของกลไกธรรมชาติที่วิวัฒนาการมาอย่างยาวนาน เป็นอีกหนึ่งก้าวสำคัญของวงการวิทยาศาสตร์ที่ช่วยเชื่อมโยงอดีตกับปัจจุบันเข้าไว้ด้วยกัน.
แหล่งอ้างอิง:
- U.S. Geological Survey (USGS). “Zombie Fungus Preserved in Amber May Be Oldest Example of Fungal Mind Control.” https://www.usgs.gov
- National Science Foundation (NSF). “Paleobiology and Fossil Insects Studies.” https://www.nsf.gov



