นมจืดหรือนมโค (cow’s milk) เป็นหนึ่งในเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมทั่วโลก ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ด้วยรสชาติที่เป็นกลางและคุณค่าทางโภชนาการที่หลากหลาย อย่างไรก็ตาม นมจืดก็มีทั้งข้อดีและข้อควรระวังที่ผู้บริโภคควรพิจารณาอย่างรอบคอบ งานวิจัยหลายฉบับในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาได้ให้ข้อมูลที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับผลกระทบของการบริโภคนมจืดต่อร่างกาย บทความนี้จึงมุ่งนำเสนอข้อมูลเชิงวิชาการเกี่ยวกับประโยชน์ ข้อควรระวัง และผลกระทบของนมจืด พร้อมแหล่งอ้างอิงที่เชื่อถือได้

1. ประโยชน์ของนมจืดต่อสุขภาพ

1.1 แหล่งแคลเซียมที่ดีเยี่ยม

นมจืดเป็นแหล่งแคลเซียม (Calcium) ที่สำคัญต่อการสร้างกระดูกและฟันที่แข็งแรง โดยเฉพาะในวัยเด็กและผู้สูงอายุ

🔬 อ้างอิง: Heaney, R.P. (2000). Calcium, dairy products and osteoporosis. Journal of the American College of Nutrition, 19(sup2), 83S–99S. https://doi.org/10.1080/07315724.2000.10718088

1.2 มีโปรตีนคุณภาพสูง

นมโคมีโปรตีนที่สมบูรณ์ (complete protein) เช่น เคซีน (Casein) และเวย์ (Whey) ซึ่งจำเป็นต่อการสร้างกล้ามเนื้อและซ่อมแซมเนื้อเยื่อ

🔬 อ้างอิง: Phillips, S. M. (2012). Dietary protein requirements and adaptive advantages in athletes. British Journal of Nutrition, 108(S2), S158–S167. https://doi.org/10.1017/S0007114512002516

1.3 ช่วยควบคุมน้ำหนัก

งานวิจัยบางฉบับพบว่า การบริโภคนมจืดในปริมาณที่เหมาะสมร่วมกับการควบคุมอาหารสามารถช่วยในการควบคุมน้ำหนักและมวลไขมัน

🔬 อ้างอิง: Zemel, M. B. et al. (2004). Dairy enhancement of total and central fat loss in obese subjects. Obesity Research, 12(4), 582–590. https://doi.org/10.1038/oby.2004.67

1.4 ส่งเสริมสุขภาพหัวใจ

นมจืดที่มีไขมันต่ำสามารถช่วยลดความดันโลหิตและลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ

🔬 อ้างอิง: Ralston, R. A. et al. (2012). Dairy food consumption and obesity-related chronic disease. Advances in Nutrition, 3(2), 127–134. https://doi.org/10.3945/an.111.000521

2. ข้อควรระวังในการบริโภคนมจืด

2.1 ภาวะแพ้น้ำตาลแลคโตส (Lactose Intolerance)

คนบางกลุ่ม โดยเฉพาะชาวเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีภาวะที่ร่างกายไม่สามารถย่อยน้ำตาลแลคโตสได้ดี ทำให้เกิดอาการท้องเสีย ปวดท้อง หรือท้องอืดหลังบริโภคนม

🔬 อ้างอิง: Swagerty, D. L. Jr, Walling, A. D., & Klein, R. M. (2002). Lactose intolerance. American Family Physician, 65(9), 1845–1850. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2002/0501/p1845.html

2.2 ความเสี่ยงจากไขมันอิ่มตัว

นมจืดแบบเต็มไขมันมีปริมาณไขมันอิ่มตัวสูง ซึ่งอาจเพิ่มระดับคอเลสเตอรอล LDL หากบริโภคมากเกินไป

🔬 อ้างอิง: de Souza, R. J. et al. (2015). Saturated and trans unsaturated fatty acids and risk of all-cause mortality. BMJ, 351, h3978. https://doi.org/10.1136/bmj.h3978

2.3 ความเชื่อมโยงกับสิว

งานวิจัยบางฉบับพบว่า การบริโภคนมจืดอาจเกี่ยวข้องกับการเพิ่มโอกาสเกิดสิวในวัยรุ่น

🔬 อ้างอิง: Adebamowo, C. A. et al. (2005). High school dietary dairy intake and teenage acne. Journal of the American Academy of Dermatology, 52(2), 207–214. https://doi.org/10.1016/j.jaad.2004.08.007

2.4 ความเสี่ยงของโรคบางชนิด (ขึ้นอยู่กับบริบท)

แม้งานวิจัยส่วนใหญ่จะไม่พบความเชื่อมโยงที่ชัดเจนระหว่างการบริโภคนมกับมะเร็ง แต่บางงานวิจัยได้ตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับความสัมพันธ์กับมะเร็งต่อมลูกหมากในผู้ชาย หากบริโภคนมมากเกินไป

🔬 อ้างอิง: Aune, D. et al. (2015). Dairy products, calcium, and prostate cancer risk: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. American Journal of Clinical Nutrition, 101(1), 87–117. https://doi.org/10.3945/ajcn.113.075332

3. ข้อเสนอแนะในการบริโภคนมจืดอย่างเหมาะสม

1. เลือกนมจืดชนิดไขมันต่ำหรือนมพร่องมันเนย เพื่อหลีกเลี่ยงไขมันอิ่มตัว
2. หากมีอาการแพ้แลคโตส ควรเลือกนมที่ผ่านกระบวนการแยกแลคโตส (lactose-free milk)
3. บริโภคในปริมาณที่เหมาะสม เช่น 1–2 แก้วต่อวัน
4. เด็กและผู้สูงอายุที่ต้องการแคลเซียมสูง ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ

บทสรุป

นมจืดเป็นเครื่องดื่มที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง โดยเฉพาะในด้านการเสริมแคลเซียม โปรตีน และวิตามินต่างๆ อย่างไรก็ตาม การบริโภคนมจืดควรพิจารณาให้เหมาะสมกับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล และควรระมัดระวังในกรณีที่มีภาวะแพ้แลคโตส หรือมีภาวะเสี่ยงอื่นๆ การเลือกนมที่เหมาะสม และการบริโภคอย่างพอดีจะช่วยให้ได้รับประโยชน์โดยไม่เกิดผลกระทบต่อสุขภาพ.

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

1. Heaney, R.P. (2000). Journal of the American College of Nutrition, 19(sup2), 83S–99S.
2. Phillips, S. M. (2012). British Journal of Nutrition, 108(S2), S158–S167.
3. Zemel, M. B. et al. (2004). Obesity Research, 12(4), 582–590.
4. Ralston, R. A. et al. (2012). Advances in Nutrition, 3(2), 127–134.
5. Swagerty, D. L. Jr. et al. (2002). American Family Physician, 65(9), 1845–1850.
6. de Souza, R. J. et al. (2015). BMJ, 351, h3978.
7. Adebamowo, C. A. et al. (2005). Journal of the American Academy of Dermatology, 52(2), 207–214.
8. Aune, D. et al. (2015). American Journal of Clinical Nutrition, 101(1), 87–117.

มาลี, แอฟริกาตะวันตก – งานวิจัยติดตามกลุ่มเด็กในประเทศมาลีนานกว่า 20 ปี พบว่า เด็กที่มีน้ำหนักเพิ่มขึ้นในวัยเด็กเล็ก มีแนวโน้มจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่สูงขึ้น โดยไม่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคอ้วนหรือความดันโลหิตสูงมากนัก

การศึกษาครั้งนี้มีจุดเริ่มต้นตั้งแต่ปี 1998 โดยนักวิจัยได้ติดตามเด็กกว่า 1,300 คนในหมู่บ้านชนบทของประเทศมาลี ตั้งแต่อายุประมาณ 1 ขวบ จนถึงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น โดยวัดส่วนสูง น้ำหนัก และความดันโลหิตอย่างต่อเนื่อง

เด็กที่น้ำหนักเพิ่มขึ้นเล็กน้อย มีแนวโน้มสูงขึ้นเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่

ข้อมูลจากงานวิจัยพบว่า หากเด็กมีน้ำหนักมากกว่าค่าเฉลี่ยในช่วงอายุ 1–10 ปี จะมีแนวโน้มสูงขึ้นเฉลี่ย 3–4 เซนติเมตรเมื่ออายุประมาณ 21 ปี โดยเฉพาะในกลุ่มที่เคยมีปัญหาขาดสารอาหารหรือแคระแกร็น

ความเสี่ยงโรคอ้วนและความดันโลหิตสูงเพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อย

แม้ว่าน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นอาจส่งผลให้ค่าความดันโลหิตและค่าดัชนีมวลกาย (BMI) สูงขึ้นเล็กน้อยในวัยผู้ใหญ่ แต่ผลกระทบโดยรวมถือว่าน้อยมาก โดยเฉพาะเมื่อเทียบกับประโยชน์จากการมีรูปร่างที่สูงขึ้น เช่น ลดความเสี่ยงการคลอดติดขัดในเพศหญิง และเพิ่มโอกาสทางการศึกษาหรือรายได้ในเพศชาย

ผู้วิจัยแนะควรส่งเสริมโภชนาการเด็กแม้พ้นวัย 2 ขวบ

โดยทั่วไป มาตรการด้านสาธารณสุขมักให้ความสำคัญกับโภชนาการในช่วง 1,000 วันแรกของชีวิต (ตั้งแต่ตั้งครรภ์จนถึง 2 ขวบ) แต่การศึกษานี้ชี้ว่า การดูแลโภชนาการหลังวัย 2 ขวบก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ยังมีเด็กแคระแกร็นจำนวนมาก

ผลสะท้อนนโยบายในประเทศยากจน

งานวิจัยนี้มีนัยสำคัญสำหรับประเทศกำลังพัฒนา โดยเสนอว่าการให้โอกาสเด็กได้รับโภชนาการเพียงพอ แม้จะเพิ่มน้ำหนักเล็กน้อย ก็อาจช่วยให้พวกเขาเติบโตอย่างมีศักยภาพและสุขภาพดีในระยะยาว.

แหล่งที่มา
Strassmann BI, Amankwaa A, Osei A, et al. Risks and Benefits of Weight Gain in Children With Undernutrition. JAMA Network Open. 2025;6(6):e2514289. doi:10.1001/jamanetworkopen.2025.14289