👻 เหตุการณ์โพลเตอร์ไกสต์(Poltergeist) คืออะไร?
คำว่าโพลเตอร์ไกสต์(Poltergeist) มาจากภาษาเยอรมัน โดย “poltern” แปลว่า “ทำเสียงดังหรือกระแทก” และ “geist” หมายถึง “วิญญาณ” จึงแปลรวมกันได้ว่า “วิญญาณเสียงดัง” หรือ “วิญญาณก่อกวน” ปรากฏการณ์นี้มักถูกอธิบายว่าเป็นเหตุการณ์ที่สิ่งของขยับ เคลื่อนย้าย หรือถูกขว้างปาโดยไม่มีผู้กระทำอย่างชัดเจน
แม้ว่าจะมีผู้มองว่าปรากฏการณ์นี้เป็นเรื่องเหนือธรรมชาติ แต่ในวงการจิตวิทยาและปรัชญาวิทยาศาสตร์บางส่วนก็มองว่า Poltergeist อาจเป็นผลของพลังงานทางจิต (psychokinesis) หรือความผิดปกติของจิตใจในบางสภาวะ
🌍 กรณีศึกษา Poltergeist ในต่างประเทศ
1. The Enfield Poltergeist – อังกฤษ (1977)
หนึ่งในกรณี Poltergeist ที่โด่งดังที่สุดในโลก เกิดขึ้นกับครอบครัว Hodgson ในเขต Enfield ทางตอนเหนือของกรุงลอนดอน โดยมีรายงานว่าเฟอร์นิเจอร์เคลื่อนย้ายเอง เสียงเคาะประหลาด และเด็กหญิงคนหนึ่งมีพฤติกรรมเหมือนถูกสิง
อ้างอิง: Grosse, M. & Playfair, G. (1980). This House is Haunted: The True Story of the Enfield Poltergeist.
แม้จะมีนักข่าวและนักวิจัยด้านจิตวิทยาเหนือธรรมชาติเข้าตรวจสอบ แต่ก็มีข้อโต้แย้งว่าเหตุการณ์บางส่วนอาจเกิดจากการแกล้งของเด็ก
2. Rosenheim Poltergeist – เยอรมนี (1967)
สำนักงานกฎหมายแห่งหนึ่งในเมือง Rosenheim พบว่ามีโทรศัพท์ทำงานเอง หลอดไฟระเบิด และภาพวาดบนผนังหมุนได้เอง เหตุการณ์นี้ได้รับการตรวจสอบจากนักฟิสิกส์ และมีรายงานทางเทคนิคบันทึกพฤติกรรมผิดปกติจริง
อ้างอิง: Hans Bender (1969). Investigations on the Rosenheim Poltergeist, University of Freiburg.
3. Columbus Poltergeist – สหรัฐอเมริกา (1984)
เหตุการณ์นี้เกี่ยวข้องกับเด็กหญิงวัย 14 ปีในโอไฮโอที่เชื่อว่ามีพลังเคลื่อนย้ายสิ่งของได้ในช่วงอารมณ์แปรปรวนอย่างรุนแรง จึงกลายเป็นหนึ่งในกรณีศึกษาเรื่อง psychokinesis ในวัยรุ่น
อ้างอิง: Roll, W. G. (1984). Poltergeists, Electromagnetic Fields, and Anomalous Events.
กรณีเหตุการณ์โพลเตอร์ไกสต์(Poltergeist) ในประเทศไทย
1. บ้านผีสิงย่านธนบุรี (2535)
รายงานจากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐระบุว่า บ้านหลังหนึ่งในย่านธนบุรีมีรายงานวัตถุเคลื่อนไหวเอง ข้าวของแตก และเสียงปริศนาในเวลากลางคืน ซึ่งถูกตีความว่าเป็น “เฮี้ยน” หรือ “ผีเล่นของ” โดยพระและหมอผีที่เข้าร่วมพิธีสวดระบุว่าอาจเป็นพลังจาก “ดวงวิญญาณเร่ร่อน”
2. เหตุการณ์ Poltergeist โรงงานเย็บผ้า จ.สมุทรสาคร (2561)
พนักงานหลายคนพบว่าเครื่องจักรหยุดเอง ไฟกะพริบ และมีเสียงดังคล้ายของตก แม้จะไม่มีหลักฐานชัดเจนแต่ก็มีการเชิญพระมาทำพิธีไล่สิ่งลี้ลับ และเหตุการณ์ก็สงบลง
หมายเหตุ: กรณีในไทยมักไม่ถูกเก็บเป็นบันทึกเชิงวิชาการ แต่มักถูกรายงานผ่านข่าวท้องถิ่นและการบอกเล่าทางวัฒนธรรม
📚 ทฤษฎีและงานวิจัยรองรับ
1. ทฤษฎีพลังจิต (Psychokinesis)
นักวิจัยบางรายเช่น Dr. William G. Roll และ Dr. Helmut Schmidt เสนอว่าปรากฏการณ์ Poltergeist อาจเป็นผลจากพลังจิตในระดับจิตใต้สำนึก โดยเฉพาะในวัยรุ่นที่มีความเครียด
อ้างอิง: Roll, W. G. (1972). The Poltergeist. Journal of the American Society for Psychical Research, 66(3), 219–231.
2. ทฤษฎีพฤติกรรมอัตโนมัติ (Ideomotor Effect)
นักจิตวิทยาบางกลุ่มเสนอว่าปรากฏการณ์ Poltergeist อาจเกิดจากการเคลื่อนไหวโดยไม่รู้ตัวของบุคคลในสถานการณ์เครียด เช่นในเด็กที่ถูกกดดันทางอารมณ์
อ้างอิง: French, C. C. (2001). Paranormal phenomena: Can they be explained psychologically? The Psychologist, 14(5), 222–226.
3. ทฤษฎีสนามแม่เหล็กผิดปกติ
งานวิจัยบางชิ้นในยุโรปพยายามเชื่อมโยง Poltergeist กับการรบกวนของสนามแม่เหล็กในบางพื้นที่ ซึ่งอาจกระตุ้นการรับรู้ผิดของสมอง
อ้างอิง: Persinger, M. A. (1983). Subjective telepathic experiences and geomagnetic activity: A preliminary report. Perceptual and Motor Skills, 57(3), 1255–1262.
🧭 สรุป: Poltergeist คืออะไรแน่?
แม้ยังไม่มีคำอธิบายทางวิทยาศาสตร์ที่สามารถพิสูจน์ได้แน่ชัดสำหรับ Poltergeist แต่ก็เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นทั่วโลก และยังคงได้รับความสนใจจากทั้งนักวิทยาศาสตร์ นักปรัชญา และผู้ที่สนใจด้านจิตวิญญาณ
ในประเทศไทย Poltergeist มักถูกมองผ่านเลนส์ของ “ผี” หรือ “สิ่งลี้ลับ” มากกว่าการพิจารณาในเชิงวิทยาศาสตร์ แต่ก็นับว่าเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมความเชื่อที่น่าสนใจไม่น้อย
🔗 แหล่งอ้างอิง:
- Grosse, M. & Playfair, G. (1980). This House is Haunted: The True Story of the Enfield Poltergeist.
- Roll, W. G. (1984). Poltergeists, Electromagnetic Fields, and Anomalous Events.
- Bender, H. (1969). The Rosenheim Poltergeist.
- French, C. C. (2001). Paranormal phenomena: Can they be explained psychologically?
- Persinger, M. A. (1983). Subjective telepathic experiences and geomagnetic activity.