หลายคนที่เลี้ยงแมวเคยประสบกับภาพน่าตกใจเมื่อเจ้าเหมียวนำหนูหรือนกมาวางไว้หน้าบ้าน ทั้งๆ ที่ในชามอาหารยังมีของกินเต็มอยู่ เหตุใดแมวจึงยังคง “ล่า” ทั้งที่ไม่มีความจำเป็นทางด้านโภชนาการ?
การเข้าใจพฤติกรรมการล่าของแมว ไม่เพียงช่วยคลายข้อสงสัยให้ทาสแมวเท่านั้น แต่ยังช่วยให้เราออกแบบวิธีการเลี้ยงที่ตอบสนองสัญชาตญาณตามธรรมชาติของพวกมันได้ดียิ่งขึ้น
🐾 แมว: นักล่าตามสัญชาตญาณ
แมวบ้าน (Felis catus) มีวิวัฒนาการมาจากแมวป่า (Felis lybica) ซึ่งเป็นนักล่าเดี่ยวที่ต้องพึ่งพาทักษะการล่าเพื่อความอยู่รอด ถึงแม้แมวบ้านจะได้รับอาหารจากมนุษย์ แต่พฤติกรรมการล่ายังคงอยู่เพราะมันฝังรากลึกในสายพันธุกรรม
งานวิจัยโดย Dr. John W.S. Bradshaw แห่ง University of Bristol (2013) ระบุว่า พฤติกรรมการล่าของแมวไม่เกี่ยวข้องกับความหิวโดยตรง แต่เป็นกิจกรรมที่ให้ “ความพึงพอใจ” ทางจิตใจและเป็นผลมาจากแรงขับสัญชาตญาณ
(Bradshaw, J. (2013). Cat Sense: How the New Feline Science Can Make You a Better Friend to Your Pet.)
🧠 การล่า = การกระตุ้นสมอง
แม้จะได้รับอาหารเพียงพอ แต่แมวยังต้องการการกระตุ้นทางจิตใจและร่างกาย การล่าจึงเป็นรูปแบบของการใช้ “พลังงานส่วนเกิน” เพื่อเสริมสร้างความกระฉับกระเฉง ช่วยฝึกทักษะการเคลื่อนไหว สังเกต และควบคุมกล้ามเนื้อ
งานศึกษาในวารสาร Journal of Veterinary Behavior (Ellis et al., 2016) พบว่าแมวที่ไม่ได้รับการกระตุ้นพฤติกรรมล่ามีแนวโน้มเบื่อ เครียด และอาจมีปัญหาพฤติกรรม เช่น การกัดหรือข่วนสิ่งของในบ้าน
🎁 ทำไมแมวถึง “มอบ” เหยื่อให้เรา?
แมวบางตัวอาจนำเหยื่อที่ล่ามาให้เจ้าของอย่างภาคภูมิใจ หลายคนเข้าใจว่าเป็น “ของขวัญ” หรือแสดงความรัก แต่ความจริงอาจลึกซึ้งกว่านั้น
- การแบ่งอาหารกับกลุ่ม – สะท้อนพฤติกรรมในกลุ่มแมวป่าที่นำเหยื่อมาแบ่งกับลูกหรือฝูง
- การสอนทักษะ – โดยเฉพาะในแม่แมวที่นำเหยื่อมาให้ลูกฝึกจับเอง พฤติกรรมคล้ายกันนี้อาจแสดงกับ “มนุษย์” ที่แมวมองว่าไม่เก่งด้านล่า
งานวิจัยของ Turner & Bateson (2000) กล่าวว่า แมวสามารถสร้างความสัมพันธ์ทางสังคมกับมนุษย์ในลักษณะคล้ายความสัมพันธ์แม่-ลูก และแสดงพฤติกรรมคล้ายการฝึกสอน
🧩 แมวไม่ล่าเพราะหิว แต่เพราะ “ต้องการ”
การล่าไม่ใช่ผลจากความหิวโดยตรงเสมอไป แม้จะอิ่มแล้ว แมวก็ยังล่าเพราะ:
- มีสิ่งกระตุ้น เช่น เสียงนกหรือหนู
- เป็นกิจกรรมคลายเครียดหรือความเบื่อ
- แสดงอาณาเขตและความเป็นเจ้าของ
- พฤติกรรมสะท้อนความมั่นคงทางอารมณ์
งานวิจัยโดย Leyhausen (1979) ผู้เชี่ยวชาญพฤติกรรมสัตว์จากเยอรมนี อธิบายว่า “พฤติกรรมการล่า” ของแมวเป็นพฤติกรรมอิสระที่แยกจากแรงขับทางชีวภาพอย่างความหิว แต่เป็นการตอบสนองต่อสิ่งเร้าโดยเฉพาะ
🔄 สรุป
แม้ว่าจะมีอาหารในชามเต็มอยู่แล้ว แต่แมวก็ยังล่าเพราะมันคือส่วนหนึ่งของ “ตัวตน” การล่าคือความสนุก การกระตุ้นสมอง และการรักษาสัญชาตญาณให้แหลมคม พฤติกรรมนี้ไม่ใช่เรื่องผิดหรือผิดปกติ แต่เป็นสัญญาณว่าพวกเขายังคงเป็นนักล่าผู้มีศักดิ์ศรีอยู่เสมอ.
แหล่งอ้างอิง:
- Bradshaw, J. W. S. (2013). Cat Sense: How the New Feline Science Can Make You a Better Friend to Your Pet. Basic Books.
- Ellis, S. L. H., Rodan, I., Carney, H., Heath, S., Rochlitz, I., Shearburn, L. D., … & Sparkes, A. H. (2016). AAFP and ISFM feline environmental needs guidelines. Journal of Feline Medicine and Surgery, 15(3), 219–230.
- Turner, D. C., & Bateson, P. (2000). The Domestic Cat: The Biology of its Behaviour. Cambridge University Press.
- Leyhausen, P. (1979). Cat Behavior: The Predatory and Social Behavior of Domestic and Wild Cats. Garland STPM Press.