Posted on by

อันตรายจากโรคหัวใจล้มเหลวขณะหลับ: มิติทางการแพทย์และความเชื่อเรื่องวิญญาณในแต่ละพื้นที่

โรคหัวใจล้มเหลวขณะหลับ (Night-time Heart Failure) เป็นหนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตแบบฉับพลันที่ถูกบันทึกในทางการแพทย์มายาวนาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยโรคหัวใจหรือความดันโลหิตสูง แต่ในหลายวัฒนธรรมกลับเชื่อมโยงปรากฏการณ์นี้กับสิ่งลี้ลับหรือวิญญาณ เช่น “ผีบีบอก” ในไทย หรือ “Bangungot” ในฟิลิปปินส์ ซึ่งสะท้อนถึงมุมมองทางจิตวิญญาณต่อโรคร้ายนี้อย่างน่าสนใจ

โรคหัวใจล้มเหลวขณะหลับคืออะไร?

โรคหัวใจล้มเหลว (Heart Failure – HF) เกิดขึ้นเมื่อหัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ร่างกายขาดออกซิเจนและสารอาหาร โดยเฉพาะเวลากลางคืน อาจนำไปสู่ภาวะที่เรียกว่า “Paroxysmal Nocturnal Dyspnea” (ตื่นกลางดึกเพราะหายใจไม่ออก) ซึ่งเป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องเข้ารับการรักษาอย่างเร่งด่วน

งานวิจัยสนับสนุน

  • งานวิจัยจาก National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI) ระบุว่า 50% ของผู้ป่วยหัวใจล้มเหลวมีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตฉับพลันขณะนอนหลับ1
  • ข้อมูลจาก กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ชี้ว่าผู้สูงอายุไทยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวเพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละ 3-5%2

ความเชื่อด้านวิญญาณกับโรคหัวใจล้มเหลว

🌙 ภาคอีสานของไทย: “ผีบีบอก”

ในวัฒนธรรมไทยโดยเฉพาะภาคอีสาน มีความเชื่อเรื่อง “ผีบีบอก” ที่อธิบายอาการแน่นหน้าอกและหายใจไม่ออกขณะนอนหลับ ซึ่งสอดคล้องกับอาการทางการแพทย์ของ Heart Failure และ Sleep Apnea

🌏 ฟิลิปปินส์: “Bangungot”

คำว่า “Bangungot” (บัง-งู-ง็อต) แปลตรงตัวว่า “ฝันร้าย” แต่ในทางการแพทย์พบว่าผู้ป่วยหลายรายที่เสียชีวิตอย่างฉับพลันตอนหลับมีภาวะ Brugada Syndrome ซึ่งเป็นความผิดปกติทางไฟฟ้าหัวใจ3

🇺🇸 กลุ่มชาติพันธุ์ Hmong ในสหรัฐฯ

กลุ่ม Hmong มีความเชื่อเรื่องวิญญาณที่ “บีบ” หรือ “ลักพาตัววิญญาณ” ขณะนอนหลับ มีการบันทึกกรณีผู้ชายวัยหนุ่มเสียชีวิตฉับพลันโดยไม่ทราบสาเหตุ ซึ่งทางการแพทย์เรียกว่า Sudden Unexpected Nocturnal Death Syndrome (SUNDS)4

การดูแลและป้องกันโรคหัวใจล้มเหลวขณะหลับ

แนวทางรายละเอียด
ตรวจสุขภาพหัวใจตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG), Echocardiogram
ปรับพฤติกรรมการนอนนอนตะแคงซ้ายเพื่อช่วยให้หัวใจทำงานดีขึ้น
ลดความเครียดฝึกสมาธิหรือทำกิจกรรมทางจิตวิญญาณ เช่น สวดมนต์
พบแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการเช่น แน่นหน้าอก, หายใจลำบาก, ตื่นกลางดึกบ่อย

ข้อสรุป

โรคหัวใจล้มเหลวขณะหลับไม่เพียงแต่เป็นอันตรายทางกาย แต่ยังเชื่อมโยงกับความเชื่อทางจิตวิญญาณในหลายวัฒนธรรม การเข้าใจทั้งสองมิติจะช่วยให้การดูแลผู้ป่วยมีความครบถ้วนและลดความหวาดกลัวต่อสิ่งที่ไม่อาจอธิบายได้.

แหล่งอ้างอิง :

  1. National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI). Heart Failure Data. https://www.nhlbi.nih.gov/ ↩
  2. กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สถิติผู้ป่วยโรคหัวใจในประเทศไทย. https://ddc.moph.go.th/ ↩
  3. Brugada P, Brugada J. Right Bundle-Branch Block, Persistent ST Segment Elevation and Sudden Cardiac Death: A Distinct Clinical and Electrocardiographic Syndrome. J Am Coll Cardiol. ↩
  4. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Sudden Unexpected Nocturnal Death Syndrome. https://www.cdc.gov/ ↩