Posted on by

รู้หรือไม่? อาหารแปรรูปที่กินทุกวัน อาจนำพาโรคร้าย

ในยุคที่ชีวิตเต็มไปด้วยความเร่งรีบ “อาหารแปรรูปขั้นสูง” หรือ Ultra-Processed Food (UPF) ได้กลายเป็นตัวเลือกที่สะดวกสบายสำหรับหลายคน ไม่ว่าจะเป็นขนมขบเคี้ยว บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารกล่องแช่แข็ง หรือเครื่องดื่มปรุงแต่งรสชาติ อย่างไรก็ตาม การบริโภคอาหารประเภทนี้ในปริมาณมาก อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพอย่างรุนแรงกว่าที่หลายคนคิด

อาหารแปรรูปขั้นสูงคืออะไร?

อาหารแปรรูปขั้นสูง (Ultra-Processed Food) คืออาหารที่ผ่านกระบวนการผลิตหลายขั้นตอน มีการเติมสารปรุงแต่งรส กลิ่น สี หรือวัตถุกันเสีย เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาและทำให้อาหารมีรสชาติที่ดึงดูด ตัวอย่างเช่น:

  • ขนมขบเคี้ยวสำเร็จรูป
  • เครื่องดื่มหวานต่างๆ (เช่น น้ำอัดลม, ชาเย็นขวด)
  • อาหารกึ่งสำเร็จรูป
  • ไส้กรอก แฮม นักเก็ต

ผลกระทบต่อสุขภาพจากการบริโภคอาหารแปรรูปขั้นสูง

งานวิจัยจำนวนมากในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ชี้ให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างการบริโภค UPF กับโรคเรื้อรังหลายชนิด ได้แก่:

1. โรคอ้วนและโรคเบาหวานชนิดที่ 2

จากงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร The BMJ (2019) พบว่า ผู้ที่บริโภค UPF มาก มีความเสี่ยงเป็นโรคอ้วน และเบาหวานชนิดที่ 2 สูงกว่ากลุ่มที่บริโภคอาหารสดอย่างมีนัยสำคัญ เนื่องจากอาหารเหล่านี้มักมีแคลอรีสูง ไฟเบอร์ต่ำ และน้ำตาลหรือไขมันทรานส์ในปริมาณมาก

อ้างอิง: Srour, B. et al. (2019). Ultra-processed food intake and risk of cardiovascular disease: prospective cohort study (NutriNet-Santé). The BMJ. Link

2. โรคหัวใจและหลอดเลือด

การศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสาร JAMA Cardiology (2020) พบว่า การบริโภค UPF เกี่ยวข้องกับความเสี่ยงเพิ่มขึ้นของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงโรคหลอดเลือดสมอง โดยเฉพาะในกลุ่มที่บริโภคเกิน 4 เสิร์ฟต่อวัน

อ้างอิง: Srour, B. et al. (2020). Association Between Ultra-Processed Food Consumption and Risk of Cardiovascular Disease. JAMA Cardiology. Link

3. โรคมะเร็ง

จากการศึกษาของมหาวิทยาลัยปารีส (2018) พบว่า การบริโภคอาหารแปรรูปขั้นสูงในปริมาณสูง มีความสัมพันธ์กับการเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งเต้านม

อ้างอิง: Fiolet, T. et al. (2018). Consumption of ultra-processed foods and cancer risk: results from NutriNet-Santé prospective cohort. BMJ. Link

ทำไม Ultra-Processed Food ถึงอันตราย?

  1. น้ำตาล ไขมัน และเกลือสูง
    อาหารเหล่านี้มักมีการเติมสารให้ความหวาน ไขมันไม่ดี และโซเดียมในปริมาณมากเกินความต้องการของร่างกาย
  2. สารเติมแต่งและวัตถุกันเสีย
    แม้จะได้รับอนุญาตตามมาตรฐานความปลอดภัย แต่การสะสมของสารเคมีเหล่านี้ในร่างกาย อาจก่อให้เกิดผลเสียระยะยาว
  3. ลดคุณค่าทางโภชนาการ
    กระบวนการผลิตทำลายวิตามิน แร่ธาตุ และใยอาหารที่จำเป็น ส่งผลให้ร่างกายขาดสารอาหารสำคัญ
  4. กระตุ้นการกินเกินความจำเป็น
    UPF มักออกแบบมาเพื่อกระตุ้นความอยากอาหารเกินกว่าความหิวที่แท้จริง (เรียกว่า “hyper-palatability”) ทำให้เรากินเกินปริมาณที่เหมาะสม

วิธีลดการบริโภคอาหารแปรรูปขั้นสูง

  • เลือกอาหารสด เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี
  • อ่านฉลากอาหาร หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีรายการส่วนผสมยาวและเข้าใจยาก
  • ทำอาหารเอง เพื่อควบคุมปริมาณน้ำตาล เกลือ และไขมัน
  • วางแผนมื้ออาหารล่วงหน้า เพื่อลดการพึ่งพาอาหารสำเร็จรูปในเวลาที่เร่งรีบ

บทสรุป

แม้ว่าอาหารแปรรูปขั้นสูงจะสะดวกและอร่อย แต่การบริโภคอย่างต่อเนื่องในปริมาณมาก เสี่ยงต่อการก่อโรคร้ายแรงหลายชนิดได้อย่างเงียบๆ การหันกลับมาบริโภคอาหารสดใหม่ และหลีกเลี่ยงอาหารแปรรูปให้มากที่สุด คือกุญแจสำคัญในการดูแลสุขภาพในระยะยาว

แหล่งอ้างอิง:

  1. Srour, B. et al. (2019). The BMJ. Ultra-processed food intake and cardiovascular disease
  2. Srour, B. et al. (2020). JAMA Cardiology. Ultra-Processed Foods and Cardiovascular Disease Risk
  3. Fiolet, T. et al. (2018). The BMJ. Ultra-Processed Foods and Cancer Risk