📰 เกิดอะไรขึ้น?
เมื่อปลายเดือนตุลาคมที่ผ่านมา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาสหรัฐอเมริกา (U.S. Food and Drug Administration: FDA) ได้ออกคำแนะนำใหม่เกี่ยวกับ ผลิตภัณฑ์ฟลูออไรด์เสริมสำหรับเด็ก เช่น ยาหยอด ยาเม็ด หรือยาละลายน้ำ เพื่อป้องกันฟันผุ
คำแนะนำใหม่นี้ระบุว่า
“ไม่แนะนำให้เด็กอายุต่ำกว่า 3 ปีใช้ฟลูออไรด์เสริม และควรให้เฉพาะในเด็กที่มีความเสี่ยงฟันผุสูงเท่านั้น”
สาเหตุที่ FDA ออกคำแนะนำใหม่นี้ มาจาก ข้อมูลการวิจัยใหม่ ที่พบว่า การได้รับฟลูออไรด์มากเกินไปอาจส่งผลต่อการพัฒนาของสมอง ระบบจุลชีพในลำไส้ และทำให้เกิดฟันตกกระ (fluorosis) ได้ โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่ร่างกายยังไม่สามารถกำจัดสารส่วนเกินออกได้ดี 【1】【2】
⚠️ ฟลูออไรด์เสริมคืออะไร?
“ฟลูออไรด์เสริม” หมายถึง ฟลูออไรด์ในรูปแบบยา (เช่น เม็ดอม หรือน้ำหยด) ที่แพทย์หรือทันตแพทย์จ่ายให้กับเด็กที่อยู่ในพื้นที่ซึ่งน้ำประปามีฟลูออไรด์ต่ำ เพื่อช่วยลดโอกาสเกิดฟันผุ
แต่จากข้อมูลล่าสุด FDA พบว่า หลักฐานประโยชน์ยังไม่ชัดเจน โดยเฉพาะในเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี ในขณะที่ “ความเสี่ยง” เริ่มปรากฏมากขึ้นตามงานวิจัยทางการแพทย์ 【3】
🧠 งานวิจัยบอกอะไร?
หลายงานวิจัยในช่วงปี 2020–2025 พบความเชื่อมโยงระหว่างการได้รับฟลูออไรด์มากเกินไปกับผลกระทบต่อร่างกาย ดังนี้:
- 🧬 ระบบจุลชีพในลำไส้ (Gut Microbiome)
งานทบทวนจากวารสาร Environmental Toxicology and Pharmacology ปี 2025 ระบุว่า การได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณสูงเป็นเวลานาน อาจรบกวนสมดุลของจุลชีพในลำไส้ ซึ่งมีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันและการย่อยอาหารในเด็ก 【4】 - 🧩 พัฒนาการทางสมองและสติปัญญา (IQ)
รายงานจาก วารสารสมาคมแพทย์อเมริกัน (JAMA Pediatrics) และ โครงการพิษวิทยาแห่งชาติของสหรัฐฯ (National Toxicology Program: NTP) พบความสัมพันธ์ระหว่าง ระดับฟลูออไรด์ในปัสสาวะของเด็กกับคะแนน IQ ที่ลดลง แม้ยังไม่ชัดเจนในระดับที่พบในน้ำประปาทั่วไป แต่เป็น “สัญญาณเตือน” ที่ต้องติดตาม 【5】【6】 - 😬 ภาวะฟันตกกระ (Dental Fluorosis)
งานวิจัยเชิงสรุปโดย Cochrane และสถาบัน National Institute of Dental and Craniofacial Research พบว่า เด็กที่ได้รับฟลูออไรด์เสริมตั้งแต่อายุน้อย มีโอกาสเกิดฟันตกกระสูงกว่ากลุ่มที่ไม่ได้รับถึง 2 เท่า 【7】
🪥 ฟลูออไรด์ “ดี” หรือ “อันตราย” กันแน่?
ฟลูออไรด์ ไม่ใช่สารอันตรายโดยตรง หากใช้ในปริมาณที่เหมาะสม เพราะมีบทบาทสำคัญในการ เสริมความแข็งแรงของเคลือบฟันและป้องกันฟันผุ
อย่างไรก็ตาม ปัญหาเกิดขึ้นเมื่อ “ได้รับมากเกินไป” โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่กลืนยาสีฟัน หรือรับจากหลายแหล่งพร้อมกัน เช่น น้ำดื่ม อาหาร และยาสีฟัน
ดังนั้น หน่วยงานสาธารณสุขหลายแห่ง รวมถึง สมาคมทันตแพทย์อเมริกัน (American Dental Association: ADA) ยังคงแนะนำให้ ใช้ฟลูออไรด์เฉพาะที่ (เช่น ยาสีฟันหรือวานิชเคลือบฟัน) ซึ่งปลอดภัยและได้ผลชัดเจนที่สุด 【8】【9】
แล้วประเทศไทยล่ะ?
ในประเทศไทย กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ได้กำหนดมาตรฐานปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำดื่มไว้ที่ ไม่เกิน 0.7 มิลลิกรัมต่อลิตร เพื่อให้เพียงพอต่อการป้องกันฟันผุแต่ไม่ก่อให้เกิดฟันตกกระ 【10】
ส่วนการใช้ฟลูออไรด์เสริมแบบรับประทาน จะพิจารณาเฉพาะ เด็กที่มีความเสี่ยงฟันผุสูง เช่น เด็กที่อาศัยในพื้นที่น้ำไม่มีฟลูออไรด์ หรือมีฟันผุหลายซี่ โดยต้องอยู่ภายใต้การดูแลของทันตแพทย์ 【11】
นอกจากนี้ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ไทย ยังให้คำแนะนำสำหรับผู้ปกครองว่า
เด็กเล็กอายุต่ำกว่า 6 ปี ควรใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์เพียง “ขนาดเท่าเมล็ดถั่วเขียว” และควรมีผู้ใหญ่ช่วยดูแลขณะทำความสะอาดฟัน 【12】
👩⚕️ ข้อแนะนำสำหรับพ่อแม่ผู้ปกครอง
- อย่าให้ลูกกลืนยาสีฟัน – ใช้ในปริมาณเล็กน้อยเท่านั้น
- เลือกผลิตภัณฑ์ฟลูออไรด์ตามวัย โดยดูจากฉลากที่ระบุอายุ
- ปรึกษาทันตแพทย์ก่อนใช้ฟลูออไรด์เสริมแบบเม็ดหรือหยด
- รักษาความสะอาดช่องปากอย่างสม่ำเสมอ ด้วยการแปรงฟันวันละ 2 ครั้ง
- ตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน เพื่อประเมินความเสี่ยงฟันผุและปรับการดูแลให้เหมาะสม
📝 หมายเหตุสำหรับผู้อ่านเว็บไซต์
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลด้านสุขภาพและทันตกรรมแก่ประชาชนทั่วไป โดยอ้างอิงจากแหล่งข้อมูลทางการแพทย์และหน่วยงานภาครัฐ ทั้งในประเทศและต่างประเทศ ไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อโฆษณาหรือจำหน่ายผลิตภัณฑ์ใด ๆ
ผู้ปกครองควรปรึกษาทันตแพทย์ก่อนใช้ผลิตภัณฑ์ฟลูออไรด์เสริมกับเด็กเล็ก และติดตามประกาศล่าสุดจาก FDA และ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เพื่อความปลอดภัยของบุตรหลาน
💬 สรุป
คำแนะนำใหม่ของ อย.สหรัฐฯ (FDA) ไม่ได้หมายความว่าฟลูออไรด์ “อันตราย” แต่เป็นการ เน้นให้ใช้ด้วยความระมัดระวัง โดยเฉพาะในเด็กเล็ก ที่ร่างกายยังไม่สมบูรณ์พอจะจัดการสารส่วนเกิน
ผู้ปกครองจึงควร ใช้ฟลูออไรด์อย่างเหมาะสมภายใต้คำแนะนำของทันตแพทย์ และติดตามข้อมูลล่าสุดจากหน่วยงานสาธารณสุข เพื่อให้ลูกน้อยได้ประโยชน์จากฟลูออไรด์อย่างปลอดภัยที่สุด
📚 แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
- U.S. Food and Drug Administration (FDA). FDA Acts to Protect Children from Unapproved Fluoride Drug Products. (2025)
- FDA Science Review: Fluoride Ingestible Drug Products and Risk Evaluation. (2025)
- Cochrane Database of Systematic Reviews: Fluoride Supplements for Preventing Tooth Decay in Children.
- Environmental Toxicology and Pharmacology, 2025 — Systematic Review on Fluoride and Gut Microbiome
- JAMA Pediatrics, 2024 — Association Between Fluoride Exposure and IQ in Children
- National Toxicology Program (NTP), 2024 — Monograph on Fluoride Exposure and Neurodevelopmental Effects
- National Institute of Dental and Craniofacial Research — Dental Fluorosis Risk Report, 2024
- American Dental Association (ADA) — Clinical Guidelines on Fluoride Use
- American Academy of Pediatric Dentistry (AAPD) — Best Practices: Fluoride Therapy
- กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข — มาตรฐานฟลูออไรด์ในน้ำดื่มประเทศไทย
- ทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย — แนวทางการใช้ฟลูออไรด์ในเด็ก
- สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) — คำแนะนำการเลือกยาสีฟันฟลูออไรด์สำหรับเด็ก