Posted on

กรณีศึกษา: เด็กเสียชีวิตจากโรคหัดที่แฝงอยู่ในสมอง — ย้ำความสำคัญของวัคซีน

หน่วยงานสาธารณสุขประจำมณฑลลอสแอนเจลิส สหรัฐอเมริกา ยืนยันว่าเด็กวัยเรียนรายหนึ่งเสียชีวิตจาก ภาวะสมองอักเสบกึ่งเรื้อรังจากโรคหัด (ซับแอคคิวท์ สเกลอโรซิง แพนเอนเซฟาไลทิส: เอสเอสพีอี [SSPE]) ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นได้ “หลายปี” หลังติดเชื้อหัดตั้งแต่วัยทารก ขณะนั้นเด็กยังอายุน้อยเกินกว่าจะรับวัคซีนได้ เหตุการณ์นี้ย้ำถึงความสำคัญของภูมิคุ้มกันหมู่ผ่านการฉีดวัคซีนให้ครบถ้วนเพื่อปกป้องทารกและผู้ที่ยังฉีดวัคซีนไม่ได้เสียก่อน (แหล่งข่าวทางการ: กรมสาธารณสุขมณฑลลอสแอนเจลิส). Public Health Los Angeles County


🧠 เอสเอสพีอี (SSPE) คืออะไร และทำไมถึงเกิด “หลายปี” หลังหายจากหัด

  • เอสเอสพีอี (ซับแอคคิวท์ สเกลอโรซิง แพนเอนเซฟาไลทิส [SSPE]) เป็นโรคเสื่อมของระบบประสาทส่วนกลางที่พบได้น้อยแต่มีอัตราการเสียชีวิตสูง เกิดจากไวรัสหัดที่คงอยู่ในสมองหลังการติดเชื้อครั้งก่อน แล้วค่อย ๆ ทำลายสมองอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดการเสื่อมถอยด้านพฤติกรรม สติปัญญา อาการชัก และนำไปสู่การเสียชีวิตในที่สุด อาการมักเริ่มเฉลี่ยหลายปีหลังติดเชื้อหัดครั้งแรก (มัก ~7 ปี แต่อาจนานกว่านั้น) ตามรายงานของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐอเมริกา (ศคปส. สหรัฐฯ [CDC]) และแนวทางคณะกรรมการที่ปรึกษาด้านภูมิคุ้มกัน (เอซีไอพี [ACIP]). CDC+1

📊 ความเสี่ยง: ต่ำแต่ร้ายแรง โดยเฉพาะเมื่อ “ติดเชื้อในวัยทารก”

  • หลักฐานภาครัฐระบุว่า ความเสี่ยงโดยรวมของเอสเอสพีอี (SSPE) หลังติดเชื้อหัดมีช่วงประมาณ 4–11 รายต่อผู้ป่วยหัด 100,000 ราย และ “เสี่ยงสูงขึ้นมาก” หากการติดเชื้อเกิด ก่อนอายุ 2 ปี (เช่น วัยทารกที่ยังไม่ได้รับวัคซีน) ซึ่งสอดคล้องกับกรณีเด็กในลอสแอนเจลิสล่าสุด. CDC+1
  • โรคหัดเองมีภาวะแทรกซ้อนรุนแรงอื่น ๆ ด้วย เช่น ปอดบวม เยื่อหุ้มสมอง/สมองอักเสบ ต้องนอนโรงพยาบาล และอาจเสียชีวิต ตามข้อมูลล่าสุดของศคปส. สหรัฐฯ (CDC). CDC+1

🛡️ วัคซีนเอ็มเอ็มอาร์ (โรคหัด–คางทูม–หัดเยอรมัน: เอ็มเอ็มอาร์ [MMR]) ป้องกันได้สูงมาก

  • วัคซีนเอ็มเอ็มอาร์ (MMR) ให้การป้องกันโรคหัด ~93% หลัง 1 เข็ม และ ~97% หลัง 2 เข็ม ตามข้อมูลทางการของศคปส. สหรัฐฯ (CDC). CDC+3CDC+3CDC+3
  • การฉีดวัคซีนหัดอย่างครอบคลุมสัมพันธ์กับการ “ลดลงอย่างมาก” ของผู้ป่วยเอสเอสพีอี (SSPE) ในระดับประชากร องค์การอนามัยโลก (องค์การอนามัยโลก [WHO]) ระบุชัดว่าวัคซีนไม่เพิ่มความเสี่ยงเอสเอสพีอี (SSPE) และการใช้เชื้อวัคซีนไม่ก่อให้เกิดเอสเอสพีอี (SSPE). World Health Organization

👶 ทำไม “ภูมิคุ้มกันหมู่” สำคัญต่อทารก

  • ทารกอายุต่ำกว่าเกณฑ์รับวัคซีนเข็มแรกยัง “พึ่งพา” ภูมิคุ้มกันหมู่จากผู้ใหญ่และเด็กโตที่ได้รับวัคซีนครบ ช่วยลดการแพร่เชื้อในชุมชนและปกป้องผู้ที่ยังฉีดไม่ได้ ซึ่งเป็นสาระสำคัญที่หน่วยงานสาธารณสุขลอสแอนเจลิสย้ำหลังเกิดเหตุ. Public Health Los Angeles County

🧪 การป้องกันหลังสัมผัส (PEP): หน้าต่างเวลาที่สำคัญ

  • หากเพิ่งสัมผัสผู้ป่วยหัดและ ยังไม่มีหลักฐานภูมิคุ้มกัน ศคปส. สหรัฐฯ (CDC) แนะนำมาตรการ ป้องกันหลังสัมผัส (โพสต์–เอ็กซ์โพเชอร์ โพรฟิแลกซิส: พีอีพี [PEP]) ดังนี้
    1. ฉีดวัคซีนเอ็มเอ็มอาร์ (MMR) ภายใน 72 ชั่วโมง หลังสัมผัสครั้งแรก
    2. ให้สารภูมิคุ้มกัน (อิมมูนโกลบูลิน: ไอจี [IG]) ภายใน 6 วัน หลังสัมผัส (ห้ามให้พร้อมกันกับวัคซีน)
      พร้อมทั้งใช้ การแยกโรคแบบทางอากาศ (แอร์บอร์น พรีคอชั่นส์ [Airborne Precautions]) สำหรับผู้ไม่มีภูมิคุ้มกันตั้งแต่วันที่ 5 หลังสัมผัสแรกถึงวันที่ 21 หลังสัมผัสสุดท้าย ตามแนวทางควบคุมการติดเชื้อของศคปส. สหรัฐฯ (CDC). CDC+2CDC+2
  • หน่วยงานสาธารณสุขระดับมลรัฐของสหรัฐฯ เช่น กระทรวงสาธารณสุขวอชิงตัน และนอร์ทแคโรไลน่า ก็ย้ำหน้าต่างเวลา 72 ชั่วโมง (MMR) และ ภายใน 6 วัน (IG) เช่นกัน. Washington State Department of Health+1

🧭 คำแนะนำสำหรับครอบครัว สถานศึกษา และผู้เดินทาง

  • ตรวจทบทวนสมุดวัคซีน และรับวัคซีนเอ็มเอ็มอาร์ (MMR) ให้ครบตามเกณฑ์ เพื่อปกป้องตัวเองและทารกในชุมชน (ศคปส. สหรัฐฯ [CDC]). CDC
  • ผู้เดินทาง ควรได้รับวัคซีนครบก่อนเดินทาง โดยเฉพาะหากไปพื้นที่ที่มีการระบาด (ศคปส. สหรัฐฯ [CDC]). CDC
  • สถานศึกษา/สถานพัฒนาเด็กเล็ก ควรมีระบบคัดกรองอาการ แจ้งเตือนการสัมผัสเสี่ยง และประสานหน่วยงานสาธารณสุขเพื่อพิจารณา PEP และมาตรการแยกโรคตามแนวทางควบคุมการติดเชื้อ (ศคปส. สหรัฐฯ [CDC]). CDC

บริบทประเทศไทย: เฝ้าระวังต่อเนื่องและการฉีดวัคซีนตามแผนงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค

  • กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข รายงานการเฝ้าระวังโรคหัดและการระบาดเป็นหย่อม ๆ ในบางช่วงที่ผ่านมา สะท้อนความจำเป็นของการฉีดวัคซีนตามกำหนด รวมถึงการเพิ่มความครอบคลุมในพื้นที่เสี่ยง. Department of Disease Control

หมายเหตุ: เกณฑ์/กำหนดการรับวัคซีนในไทยโปรดอ้างอิงประกาศหรือคู่มือฉบับล่าสุดจากหน่วยงานรัฐในพื้นที่ของท่าน


🧾 แหล่งอ้างอิงจากหน่วยงานภาครัฐ

  1. กรมสาธารณสุขมณฑลลอสแอนเจลิส (Los Angeles County Department of Public Health) — ข่าวประชาสัมพันธ์กรณีเสียชีวิตจากเอสเอสพีอี (SSPE). Public Health Los Angeles County
  2. ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐอเมริกา (ศคปส. สหรัฐฯ [CDC]) — ภาวะแทรกซ้อนของโรคหัด; ภาพรวมทางคลินิก; คำถามที่พบบ่อย; ประสิทธิผลวัคซีนเอ็มเอ็มอาร์ (MMR); คำแนะนำสำหรับผู้ให้บริการ; การควบคุมการติดเชื้อในสถานพยาบาล; แจ้งเตือนด้านสาธารณสุข (HAN) สำหรับการระบาด; มาตรการ PEP (MMR/IG). CDC+9CDC+9CDC+9
  3. องค์การอนามัยโลก (องค์การอนามัยโลก [WHO]) — เอกสารความปลอดภัยและผลกระทบของการฉีดวัคซีนเอ็มเอ็มอาร์ (MMR) ต่อการเกิดเอสเอสพีอี (SSPE). World Health Organization
  4. เอกสารวิชาการ/รายงานของศคปส. สหรัฐฯ (CDC Stacks/สไลด์ข้อมูล) — ความเสี่ยงเอสเอสพีอี (SSPE) สูงขึ้นหากติดเชื้อก่อนอายุ 2 ปี; สถิติภาวะแทรกซ้อน. CDC Stacks+1
  5. กระทรวงสาธารณสุขไทย—กรมควบคุมโรค (DDC, MOPH) — รายงานเฝ้าระวังเหตุการณ์/คำแนะนำเชิงนโยบายเกี่ยวกับโรคหัดในประเทศไทย. Department of Disease Control
  6. หน่วยงานสาธารณสุขระดับมลรัฐในสหรัฐฯ (ตัวอย่าง: วอชิงตัน, นอร์ทแคโรไลน่า) — แนวทาง PEP สำหรับผู้สัมผัสเสี่ยง: หน้าต่างเวลา 72 ชม. (MMR) และภายใน 6 วัน (IG). Washington State Department of Health+1

ข้อควรทราบสำหรับผู้อ่านเว็บไซต์: หากครอบครัวของท่านมีทารกหรือสมาชิกที่ยังฉีดวัคซีนไม่ได้ และเกิดการสัมผัสเสี่ยง โปรดติดต่อหน่วยงานสาธารณสุข/แพทย์ในพื้นที่โดยเร็ว เพื่อประเมินคุณสมบัติการรับ พีอีพี (PEP) ตามกรอบเวลาที่เหมาะสม (72 ชั่วโมงสำหรับเอ็มเอ็มอาร์ [MMR]; ภายใน 6 วันสำหรับไอจี [IG]) และปฏิบัติตามแนวทาง แอร์บอร์น พรีคอชั่นส์ (Airborne Precautions) ในการป้องกันการแพร่เชื้อ. CDC+2CDC+2

Posted on

Global Measles Cases Surge, Threatening Progress in Disease Elimination Efforts

In a concerning revelation, researchers have announced a near doubling of measles cases worldwide from 2022 to 2023, posing a significant challenge to the ongoing efforts aimed at achieving and sustaining elimination status in numerous countries.

Presenting the stark findings at the ESCMID Global Congress in Barcelona, Dr. Patrick O’Connor of the World Health Organization (WHO) unveiled the troubling statistics. In 2022, there were 171,153 reported cases globally, a figure that skyrocketed to a staggering 321,582 cases in 2023. Provisional data for 2024 already exceeds 94,000 cases, with indications pointing to a potentially higher actual count.

Of particular concern is the substantial increase in cases within WHO’s European Region, with Azerbaijan, Kyrgyzstan, and Yemen bearing the brunt of the outbreak.

Even nations with robust healthcare systems, such as the United States, are not immune to the resurgence. The US Centers for Disease Control and Prevention (CDC) reported 128 measles cases across 20 jurisdictions in 2024, marking the highest tally since 2019. This surge jeopardizes the hard-earned elimination status of measles in the US, declared achieved in 2000.

Measles, a highly contagious airborne disease, poses grave health risks, especially to young and unvaccinated individuals. Its symptoms, including fever, cough, and a distinctive rash, can escalate to severe complications such as pneumonia and encephalitis, leading to hospitalization and, in some cases, death.

The effectiveness of vaccination in averting measles-related mortality cannot be overstated. Dr. O’Connor underscored that measles vaccination has prevented an estimated 57 million deaths between 2000 and 2022, highlighting the critical role of immunization in public health.

In the US, the CDC recommends children receive the measles, mumps, and rubella (MMR) vaccine between 12 and 15 months of age, with a follow-up dose between 4 and 6 years old. Despite the vaccine’s proven efficacy, vaccination coverage among kindergarteners in the US has dipped below the target rate of 95%, leaving a significant portion of the population vulnerable to outbreaks.

Addressing the alarming resurgence, Dr. O’Connor emphasized the need for concerted efforts to bolster routine immunization coverage and enhance outbreak response capabilities. He warned that measles remains a pressing concern, particularly in conflict-affected and fragile regions, necessitating sustained global cooperation to mitigate its impact.

As the world grapples with this resurgence, the imperative to strengthen vaccination programs and public health infrastructure has never been more urgent in the battle against this preventable yet perilous disease.