ป้ายกำกับ: Healthy Lifestyle

Posted on by

🧃 งานวิจัยชี้เครื่องดื่มหวานและไดเอท เพิ่มความเสี่ยงไขมันพอกตับถึง 60% – องค์การอนามัยโลก (WHO) เตือนเลี่ยงสารให้ความหวานเทียม

งานวิจัยเชิงระบาดวิทยาขนาดใหญ่ที่นำเสนอในการประชุม United European Gastroenterology (UEG) Week 2025 ชี้ว่า การดื่มน้ำอัดลมหรือเครื่องดื่มหวาน (SSBs) วันละราว 1 กระป๋อง (≈ 250 มล.) เพิ่มความเสี่ยงโรคไขมันพอกตับชนิดเมตาบอลิก (MASLD) ประมาณ 50% และที่น่าตกใจคือ เครื่องดื่ม “ไดเอท/หวานน้อยด้วยสารให้ความหวานแทนน้ำตาล (LNSSBs)) เพิ่มความเสี่ยงได้ถึง 60% เมื่อเทียบกับผู้ดื่มน้อยมากหรือไม่ดื่มเลย EurekAlert!+2News-Medical+2

หมายเหตุคำศัพท์: ปัจจุบัน “ไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ (NAFLD)” ได้ปรับชื่อใหม่เป็น ไขมันพอกตับชนิดเมตาบอลิก (MASLD) ตามฉันทามติหลายสมาคมโรคตับนานาชาติในปี 2023 เพื่อสะท้อนบทบาทของปัจจัยเมตาบอลิก (อ้วนลงพุง ดื้อต่ออินซูลิน ฯลฯ) เป็นตัวขับเคลื่อนหลักของโรคนี้ AASLD+2journal-of-hepatology.eu+2

📈 งานวิจัยพบอะไรบ้าง (Key findings)

  • ผู้เข้าร่วมเกือบ 1.24 แสนคน ติดตามยาวนาน ~10 ปี: การบริโภค > 250 กรัม/วัน ของ LNSSBs และ SSBs สัมพันธ์กับความเสี่ยง MASLD สูงขึ้น 60% (HR≈1.60) และ 50% (HR≈1.47) ตามลำดับ; การแทนที่ด้วย “น้ำเปล่า” ลดความเสี่ยงลงราว 13–15% EurekAlert!+1
  • บางสื่อสรุปผลเบื้องต้นตรงกันว่า “กระป๋องเดียวก็เสี่ยง”: รายงานข่าววิทยาศาสตร์ยอดนิยมสรุปสาระสำคัญเดียวกัน (แต่โปรดอ้างอิงต้นทางงานวิจัยเป็นหลัก) Medical News Today+1

🧠 ทำไม “ไดเอท” ถึงเสี่ยง? (กลไกที่เป็นไปได้)

แม้ ไดเอทโซดา ไม่มีน้ำตาล แต่การศึกษาชี้สมมติฐานหลายด้าน เช่น

  • ผลต่อ ไมโครไบโอมลำไส้ และสัญญาณความอิ่ม อาจกระตุ้น ความอยากรสหวาน และการกินเกินความต้องการ
  • ผลต่อ อินซูลิน/เมตาบอลิซึม ทำให้เกิดการสะสมไขมันที่ตับในระยะยาว
    หลักฐานเหล่านี้สอดคล้องกับแนวทางของ องค์การอนามัยโลก(WHO) ที่ ไม่แนะนำ ใช้ สารให้ความหวานแทนน้ำตาล (NSS) เพื่อควบคุมน้ำหนักระยะยาว เพราะข้อมูลระยะยาวชี้ประโยชน์จำกัดและอาจมีความเสี่ยงด้านเมตาบอลิซึมอื่น ๆ World Health Organization+2World Health Organization+2

🏥 ทำไมเรื่องนี้สำคัญ

  • MASLD/NAFLD เป็นโรคตับเรื้อรังที่พบบ่อยมากทั่วโลกและในไทย หากเป็น NASH (มีการอักเสบ) เสี่ยงพัฒนาเป็น พังผืด/ตับแข็ง/มะเร็งตับ ได้ NIDDK
  • งานทบทวนในไทยพบความชุก NAFLD ในประชากรไทย รายงานกว้างตั้งแต่ราว 25–67% สะท้อนภาระโรคที่สูงและแตกต่างตามกลุ่มตัวอย่าง/วิธีตรวจคัดกรอง PMC
  • หน่วยงานไทยเน้น “ลดหวาน–เลี่ยงเครื่องดื่มหวานจัด”: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข แนะเลี่ยงเครื่องดื่มหวาน ลดน้ำตาลเพื่อป้องกันอ้วน เบาหวาน โรคหัวใจ ฯลฯ และ แนวทางไทย มักแนะนำ น้ำตาลไม่เกิน ~6 ช้อนชา/วัน สำหรับผู้ใหญ่ทั่วไป (≈ 24 กรัม) anamai.moph.go.th+1

🧪 หลักฐานเสริม: ความเสี่ยงโรคตับรุนแรงจาก “น้ำตาลในเครื่องดื่ม”

งานตามกลุ่มประชากรหญิงสูงอายุในสหรัฐฯ ชี้ว่า การดื่มเครื่องดื่มหวานทุกวัน เชื่อมโยงกับความเสี่ยง มะเร็งตับ และ เสียชีวิตจากโรคตับเรื้อรัง สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (แม้ยังไม่ใช่เหตุ–ผลโดยตรง) หนุนภาพรวมว่าการลดน้ำตาลจากเครื่องดื่มเป็นมาตรการสำคัญด้านสุขภาพตับ Health

🛡️ ทำอย่างไรให้ “ตับ” ปลอดภัยขึ้น (คำแนะนำเชิงปฏิบัติ)

  1. เปลี่ยนทุกวันให้จืดขึ้น: เลือก น้ำเปล่า/โซดาเปล่า/ชาสมุนไพรไม่หวาน แทนโซดาหวานหรือไดเอท เบื้องต้นงานวิจัยพบว่าการ แทนด้วยน้ำ ลดความเสี่ยง MASLD ได้ราว 13–15% EurekAlert!
  2. อ่านฉลากน้ำตาล: ใช้แนวคิด “น้ำตาลรวมต่อหน่วยบริโภค” และยึด คำแนะนำกรมอนามัย “ไม่เกิน ~6 ช้อนชา/วัน” เป็นเข็มทิศชัดเจนในชีวิตจริง nutrition2.anamai.moph.go.th
  3. จัดการปัจจัยเมตาบอลิก: คุม น้ำหนัก รอบเอว ไขมันในเลือด น้ำตาล และความดัน ตามแนวทางเวชปฏิบัติ—เพราะ MASLD ขับเคลื่อนด้วยความผิดปกติทางเมตาบอลิซึมเป็นหลัก AASLD
  4. เด็กและวัยรุ่นยิ่งต้องระวัง: ศูนย์ชาติด้านโรคเบาหวาน โรคทางเดินอาหาร และโรคไต สหรัฐฯ (NIDDK) ระบุ NAFLD เป็นสาเหตุโรคตับเรื้อรังที่พบบ่อยในเด็กอเมริกัน ควรจำกัดน้ำตาลและเครื่องดื่มหวานตั้งแต่ต้นทาง NIDDK

⚠️ ข้อจำกัดของหลักฐาน

ผลจากการศึกษาประเภท สังเกต (observational cohort) ชี้ “ความสัมพันธ์” ไม่ใช่ “เหตุ–ผล” ตรง ๆ และอาจมีปัจจัยกวน เช่น รูปแบบอาหารโดยรวม พฤติกรรมสุขภาพ กรรมพันธุ์ อย่างไรก็ดี ความสม่ำเสมอของหลักฐาน จากหลายการศึกษาและ แนวทางภาครัฐ/องค์การอนามัยโลก ที่แนะนำ “ลดหวาน–ไม่พึ่งสารให้ความหวานแทนน้ำตาลเพื่อคุมน้ำหนัก” ทำให้ แนวทางป้องกันเชิงประชากร เดินหน้าได้อย่างมั่นใจมากขึ้น World Health Organization+1

⚠️ หมายเหตุสำคัญสำหรับผู้อ่านเว็บไซต์

ข้อมูลทั้งหมดในบทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อ ให้ความรู้และส่งเสริมความเข้าใจด้านสุขภาพ เท่านั้น มิได้มีจุดประสงค์เพื่อใช้แทนคำวินิจฉัยหรือคำแนะนำจากแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ การแปลผลข้อมูลจากงานวิจัยควรพิจารณาร่วมกับบริบทส่วนบุคคล เช่น อายุ ภาวะสุขภาพ น้ำหนัก การรับประทานอาหาร และพฤติกรรมการใช้ชีวิต

หากผู้อ่านมีอาการผิดปกติของตับ เช่น อ่อนเพลีย ตัวเหลือง ตาเหลือง หรือผลตรวจเลือดเอนไซม์ตับสูง ควรรีบ ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง เพื่อรับการประเมินและคำแนะนำการรักษาที่เหมาะสม ไม่ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางสุขภาพหรือรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆ โดยไม่ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อน

บทความนี้อ้างอิงจากงานวิจัยและข้อมูลทางวิทยาศาสตร์จากหน่วยงานภาครัฐและสถาบันระดับนานาชาติ เช่น

  • องค์การอนามัยโลก (WHO)
  • ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC)
  • สถาบันโรคเบาหวาน ทางเดินอาหาร และโรคไต แห่งชาติ (NIDDK)
  • กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข (ประเทศไทย)

อย่างไรก็ตาม งานวิจัยที่อ้างถึงบางส่วนเป็นการศึกษาลักษณะเชิงสังเกต (Observational Study) ซึ่งไม่สามารถสรุปได้ว่าเป็น “เหตุและผลโดยตรง” ผู้อ่านควรใช้ข้อมูลอย่างมีวิจารณญาณ และติดตามหลักฐานเพิ่มเติมจากการศึกษาทางคลินิกในอนาคต

🧾 แหล่งอ้างอิงงานวิจัย/วิชาการ

  • งานวิจัย UEG Week 2025 (UK cohort ~123,800 คน): ความเสี่ยง MASLD สูงขึ้น 60% (LNSSBs) และ 50% (SSBs) และการแทนด้วยน้ำลดเสี่ยง ~13–15% (ข่าวประชาสัมพันธ์/สรุปวิชาการ) EurekAlert!+2News-Medical+2
  • นิยามและการเปลี่ยนชื่อโรค: AASLD และฉันทามติพหุสมาคม (Delphi consensus) ยืนยันเปลี่ยน NAFLD → MASLD และกรอบ SLD โดยรวม AASLD+1
  • ภาพรวม MASLD/NAFLD (หน่วยงานวิจัยของรัฐสหรัฐฯ): NIDDK/NIH—นิยาม ความชุก ผลกระทบในผู้ใหญ่และเด็ก NIDDK+2NIDDK+2
  • ความเสี่ยงโรคตับรุนแรงจากเครื่องดื่มหวาน (หลักฐานเสริม): งานระบาดวิทยาเชื่อมโยงกับ มะเร็งตับ/การเสียชีวิตจากโรคตับเรื้อรัง ในหญิงสูงอายุ (สรุปข่าวจากวารสารการแพทย์) Health

🏛️ แหล่งอ้างอิงจากหน่วยงานภาครัฐ

ไทย

  • กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข: เตือนเครื่องดื่มหวานจัด เสี่ยงอ้วน เบาหวาน หัวใจ; แนวปฏิบัติ น้ำตาลไม่เกิน ~6 ช้อนชา/วัน สำหรับคนทั่วไป anamai.moph.go.th+1
  • สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กระทรวงสาธารณสุข: อินโฟกราฟิกความรู้เรื่อง ไขมันพอกตับ สำหรับประชาชน dis.fda.moph.go.th

ต่างประเทศ

  • ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) สหรัฐอเมริกา: ข้อเท็จจริงเรื่อง เครื่องดื่มหวาน (SSBs), แนวคิด “Rethink Your Drink”, และ น้ำตาลเติมแต่ง (Added sugars) CDC+2CDC+2
  • สถาบันโรคเบาหวาน ทางเดินอาหาร และโรคไต แห่งชาติ (NIDDK/NIH): ข้อมูล NAFLD/MASLD ในผู้ใหญ่และเด็ก (หน่วยงานรัฐบาลกลางสหรัฐฯ) NIDDK+1
  • องค์การอนามัยโลก (WHO): แนวทางสารให้ความหวานแทนน้ำตาล (NSS) ปี 2023—ไม่แนะนำให้ใช้ NSS เพื่อคุมน้ำหนัก/ลดความเสี่ยงโรคไม่ติดต่อในระยะยาว; ข่าวเผยแพร่ฉบับภาษาไทยโดย WHO ประเทศไทย World Health Organization+2World Health Organization+2
Posted on by

Study Suggests Healthy Lifestyle Mitigates Genetic Risk for Early Death by 60%

A groundbreaking study published in the journal BMJ Evidence-Based Medicine reveals that maintaining a healthy lifestyle can significantly reduce the risk of early death, even for individuals with a genetic predisposition to shorter lifespans. Led by Dr. Xue Li, the study conducted by the School of Public Health at Zhejiang University School of Medicine in China analyzed data from over 350,000 individuals with European ancestry.

The research found that individuals with genetic risks for early death could mitigate that risk by approximately 60% through adhering to a healthy lifestyle. Dr. Li emphasized that the study underscores the powerful impact of lifestyle choices on longevity, particularly in light of genetic predispositions.

The study participants were evaluated based on their adherence to various healthy lifestyle factors, including abstaining from smoking, engaging in regular physical activity, ensuring adequate sleep duration (7-8 hours per night), and maintaining a healthy diet, predominantly plant-based. Remarkably, individuals who followed these lifestyle guidelines were able to extend their lifespan by up to 5.5 years, irrespective of their genetic risks.

Dr. Aladdin Shadyab, associate professor of public health and medicine at the University of California San Diego, hailed the study’s robust methodology but cautioned that its applicability may be limited to populations of European ancestry.

The study highlights four key lifestyle factors—no current smoking, regular physical activity, adequate sleep, and a healthy diet—that significantly reduced the risk of early death. Embracing these lifestyle changes offers tangible benefits for prolonging human lifespan, according to Dr. Li.

For individuals looking to adopt a healthier lifestyle, various resources are available, including tobacco cessation hotlines, support groups, and apps to assist with smoking cessation. Additionally, strategies such as participating in alcohol-free challenges, embracing the Mediterranean diet, and prioritizing sleep hygiene can contribute to improved health outcomes and longevity.

While the study underscores the critical role of lifestyle choices in mitigating genetic risks for early death, it also emphasizes the need for ongoing public health efforts to promote healthier behaviors and reduce premature mortality rates worldwide.

Posted on by

New Study Suggests Healthy Lifestyle Can Combat Signs of Dementia

A groundbreaking study has revealed that adopting a healthy lifestyle could offer protection against cognitive decline, even in individuals who already show signs of dementia-related brain pathologies such as beta amyloid and tau.

Conducted by researchers at the Rush Institute for Healthy Aging in Chicago, the study involved autopsies of 586 participants who had been part of the Rush Memory and Aging Project. These individuals, who lived to an average age of 91, underwent cognitive and physical testing while also providing data on their lifestyles for over two decades.

The study focused on five key lifestyle factors: abstaining from smoking, engaging in regular exercise, moderate alcohol consumption, mental stimulation through activities like reading and games, and adherence to the Mediterranean-DASH Diet Intervention for Neurodegenerative Delay (MIND diet).

Remarkably, the research found that individuals who adhered to these healthy habits exhibited cognitive benefits, regardless of the presence of dementia-related brain pathologies. This suggests that lifestyle changes could bolster brain resilience against common causes of dementia.

The Mediterranean-DASH Diet Intervention for Neurodegenerative Delay (MIND diet), a hybrid of the Mediterranean and DASH diets, emphasizes the consumption of fruits, vegetables, whole grains, nuts, seeds, and olive oil, while limiting red meat and sweets. This diet has been linked to improved brain health and reduced risk of cognitive decline.

Moreover, the study uniquely utilized autopsies to investigate the link between lifestyle factors and cognitive decline, shedding new light on modifiable risk factors for dementia.

For every increase in the healthy lifestyle score, researchers observed a decrease in beta-amyloid load in the brain and an improvement in cognitive performance. These cognitive benefits persisted regardless of the presence of various neurological conditions.

Although the study’s observational nature prevents definitive conclusions about causality, experts emphasize its significance in understanding how lifestyle modifications can mitigate the risk of Alzheimer’s disease and other forms of dementia.

The findings underscore the importance of adopting healthy lifestyle habits as a proactive measure against cognitive decline, offering hope for individuals at risk of dementia and highlighting the potential for preventive strategies in combating neurodegenerative diseases.