(ภาพประกอบ)
ในยุคที่ปริมาณงานเอกสารของแพทย์เพิ่มขึ้นจนกลายเป็นภาระหนัก การวิจัยชิ้นใหม่จากรัฐแคลิฟอร์เนียของสหรัฐฯ พบว่าเทคโนโลยี “AI บันทึกอัตโนมัติ” หรือ ambient AI อาจเป็นคำตอบที่ช่วยคลายความเหนื่อยล้าของแพทย์ลงได้อย่างเป็นรูปธรรม
✅ AI ช่วยเขียน – ลดเวลาและความเครียด
จากการศึกษานำร่องในองค์กรสุขภาพขนาดใหญ่แห่งหนึ่งในแคลิฟอร์เนียตอนเหนือและตอนกลาง พบว่า หลังจากนำเทคโนโลยี AI เข้ามาช่วยเขียนบันทึกคนไข้โดยอัตโนมัติ แพทย์ใช้เวลาน้อยลงเฉลี่ย 0.9 นาทีต่อการนัดหมายหนึ่งครั้ง (จาก 6.2 นาที เหลือ 5.3 นาที) โดยเฉพาะแพทย์หญิงซึ่งเดิมใช้เวลานานกว่ามาก ก็มีการลดลงอย่างชัดเจน
ไม่เพียงเท่านั้น การประเมินความรู้สึกเหนื่อยล้าทางจิตใจของแพทย์ (ผ่านแบบสอบถาม NASA-TLX) ก็ลดลงในทุกด้าน ไม่ว่าจะเป็นความเครียดทางสมอง ความเร่งรีบ หรือความพยายามในการเขียนบันทึก ซึ่งสะท้อนว่า AI ไม่ได้ช่วยแค่เรื่องเวลา แต่ยังช่วยผ่อนแรงทางจิตใจด้วย
😊 ความสุขในการทำงานเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะหมอเวชปฏิบัติทั่วไป
ผลสำรวจพบว่า แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป (primary care) ถึง 85.8% รู้สึกพึงพอใจในการทำงานมากขึ้นหลังใช้ AI ซึ่งสูงกว่ากลุ่มแพทย์เฉพาะทางด้านอายุรกรรม (36.4%) และศัลยกรรม (50%) โดยหนึ่งในเหตุผลคือ AI ยังไม่สามารถตอบสนองความเฉพาะของแต่ละสาขาได้ดีนัก เช่น รายงานการตรวจร่างกายสำหรับแพทย์ศัลยกรรม
นอกจากนี้ แม้บันทึกคนไข้โดยรวมจะมีความยาวมากขึ้น แต่นั่นอาจสะท้อนว่า AI ช่วยให้บันทึกละเอียดและครอบคลุมยิ่งขึ้น ซึ่งผู้ตอบแบบสอบถามจำนวนมากมองว่าเป็นข้อดีมากกว่าข้อเสีย
🧠 ปัญหายังมี แต่ปรับปรุงได้
แม้จะมีผลดีในหลายด้าน แต่โครงการนี้ก็ยังพบข้อจำกัด เช่น:
- แพทย์บางสาขายังต้องแก้ไขหรือเพิ่มข้อมูลด้วยตนเอง เพราะ AI ยังไม่สามารถปรับ รูปแบบบันทึกให้ตรงกับความต้องการเฉพาะทางได้
- AI ยังไม่ช่วยลดการทำงานนอกเวลาหรือวันหยุด ซึ่งยังเป็นภาระสำหรับแพทย์บางกลุ่ม
- การศึกษานี้อยู่ในองค์กรเดียวเท่านั้น จึงอาจไม่สามารถสรุปผลสำหรับระบบสุขภาพอื่นได้ทั้งหมด
🔮 บทสรุปและอนาคตของ AI ในระบบสาธารณสุข
แม้ผลการศึกษาจะเป็นเพียงโครงการนำร่อง แต่ก็สะท้อนภาพอนาคตที่เป็นไปได้ของการใช้ AI เพื่อ “ลดภาระงานเอกสาร” และ “คืนเวลาให้แพทย์ได้ดูแลคนไข้เต็มที่” ซึ่งตรงกับเป้าหมายใหญ่ของการพัฒนาเทคโนโลยีด้านสุขภาพ
การขยายผลของ ambient AI ไปยังโรงพยาบาลและคลินิกในพื้นที่อื่นๆ อาจเป็นก้าวสำคัญในการฟื้นฟูความสุขในการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์ และในระยะยาวอาจช่วยลดปัญหาการลาออกหรือหมดไฟของแพทย์ที่กำลังเป็นปัญหาเรื้อรังทั่วโลก.
แหล่งที่มา:
Malmgren J, Lan W, Kent E, et al. Evaluation of an Ambient Artificial Intelligence Documentation Platform for Clinicians. JAMA Netw Open. 2025;8(5):e258614. doi:10.1001/jamanetworkopen.2025.8614
เผยแพร่เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2025 โดย JAMA Network Open