ข่าวสุขภาพล่าสุดจากต่างประเทศกำลังพลิกมุมมองเดิม ๆ เกี่ยวกับ “ฟลูออไรด์ในน้ำประปา” ที่ถกเถียงกันมายาวนานว่าส่งผลต่อสมองเด็กหรือไม่ ล่าสุด งานวิจัยระดับชาติของสหรัฐอเมริกา ซึ่งเพิ่งตีพิมพ์ในวารสาร Science Advances พบว่า การได้รับฟลูออไรด์จากน้ำดื่มในระดับที่ใช้ในระบบน้ำประปาชุมชนทั่วไป ไม่ทำให้ระดับสติปัญญา (Intelligence Quotient: IQ) ลดลง และอาจสัมพันธ์กับ ผลการทดสอบด้านความคิดและการเรียนรู้ที่ดีขึ้นเล็กน้อย ในวัยรุ่นด้วย

บทความนี้จะสรุปผลวิจัยใหม่ พร้อมเปรียบเทียบกับงานวิจัยรุ่นก่อน ๆ ที่เคยระบุว่าฟลูออไรด์อาจทำให้ไอคิวลดลง รวมถึงมุมมองจากหน่วยงานรัฐทั้งในไทยและต่างประเทศ พร้อมข้อแนะนำสำหรับประชาชนไทย

---

🚰 ฟลูออไรด์คืออะไร ทำไมต้องเติมในน้ำดื่ม?

ฟลูออไรด์เป็นแร่ธาตุธรรมชาติที่พบในน้ำ ดิน และอาหารบางชนิด การเติมฟลูออไรด์ในน้ำประปาชุมชน (Community Water Fluoridation) มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อ ลดปัญหาฟันผุในประชากร โดยเฉพาะในเด็กและผู้มีรายได้น้อยที่อาจเข้าถึงบริการทันตกรรมได้ยากกว่า

องค์การอนามัยโลก (World Health Organization: WHO) กำหนดระดับฟลูออไรด์ในน้ำดื่ม ไม่เกิน 1.5 มก./ลิตร เพื่อป้องกันฟันตกกระและปัญหากระดูกจากการได้รับฟลูออไรด์เกิน ทั้งยังยืนยันว่าไม่มีหลักฐานเพียงพอสำหรับการปรับลดระดับมาตรฐานดังกล่าวในเวลานี้

ในสหรัฐอเมริกา ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐอเมริกา (Centers for Disease Control and Prevention: CDC) แนะนำระดับฟลูออไรด์ที่ 0.7 มก./ลิตร ซึ่งเป็นระดับที่ให้ประโยชน์สูงสุดด้านการป้องกันฟันผุและมีความเสี่ยงต่ำต่อผลข้างเคียง

สำหรับประเทศไทย กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ได้อ้างอิงมาตรฐานของ WHO เช่นเดียวกัน พร้อมทั้งสำรวจระดับฟลูออไรด์ในพื้นที่ต่าง ๆ โดยเฉพาะในเขตที่ใช้น้ำบาดาล เพื่อควบคุมระดับให้อยู่ในช่วงที่ปลอดภัย

---

📊 งานวิจัยใหม่ชี้ชัด: ฟลูออไรด์ระดับ “น้ำประปาชุมชน” ไม่ทำให้ไอคิวลดลง

การศึกษาล่าสุดจากสหรัฐอเมริกา ภายใต้หัวข้อ “Childhood fluoride exposure and cognition across the life course” ซึ่งตีพิมพ์ใน Science Advances ใช้ข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างระดับประเทศกว่า 26,000 คน โดยติดตามตั้งแต่วัยเรียนจนถึงวัยผู้ใหญ่

🔍 จุดเด่นของงานวิจัยนี้

• ใช้ข้อมูลจากโครงการระดับชาติที่มีการติดตามระยะยาว
• คำนวณการได้รับฟลูออไรด์ตั้งแต่ในครรภ์จนถึงวัยรุ่น
• วัดผลด้านไอคิว การคิดวิเคราะห์ และความสามารถทางการเรียนรู้หลายช่วงอายุ

🧪 ผลการศึกษาโดยสรุป

• ไม่พบความสัมพันธ์เชิงลบ ระหว่างระดับฟลูออไรด์ในน้ำดื่ม (ประมาณ 0.7 มก./ลิตร) กับระดับสติปัญญาหรือผลการเรียนรู้
• เด็กที่อาศัยในพื้นที่ที่มีระดับฟลูออไรด์ตามคำแนะนำ มีผลการเรียนรู้ดีขึ้นเล็กน้อย เมื่อเทียบกับพื้นที่ที่มีฟลูออไรด์ต่ำกว่า
• ผู้เชี่ยวชาญต่างประเทศให้ความเห็นว่างานวิจัยนี้เป็น “ข้อมูลสำคัญ” ที่ช่วยยืนยันความปลอดภัยของระดับฟลูออไรด์ในน้ำประปาที่ใช้อยู่ทั่วไป

---

🇦🇺🇳🇿 หลักฐานจากออสเตรเลียและนิวซีแลนด์: สอดคล้อง—ไม่พบผลเสียต่อสมองเช่นกัน

ออสเตรเลีย

ศึกษาติดตามเด็กกว่า 2,700 คน เป็นเวลา 7–8 ปี
ผลลัพธ์:

• ไม่พบความเชื่อมโยงระหว่างระดับฟลูออไรด์ในน้ำกับพัฒนาการด้านความคิด
• แม้เด็กบางคนมีฟันตกกระ แต่ความสามารถทางสติปัญญาไม่แตกต่างจากเด็กทั่วไป

นิวซีแลนด์

ติดตามประชากรที่เติบโตในเมืองที่มีการเติมฟลูออไรด์ในน้ำ
ผลลัพธ์:

• ระดับไอคิวในวัยผู้ใหญ่ ไม่แตกต่างกัน ระหว่างพื้นที่ที่มีหรือไม่มีการเติมฟลูออไรด์
• แต่พื้นที่ที่เติมฟลูออไรด์มี อัตราฟันผุน้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญ

---

⚖️ แล้วงานวิจัยที่ชี้ว่า “ฟลูออไรด์ทำให้ไอคิวลดลง” ล่ะ?

มีงานวิจัยบางส่วนที่รายงานว่า การได้รับฟลูออไรด์ในระดับสูงมากอาจทำให้ไอคิวลดลงเล็กน้อย แต่ต้องทำความเข้าใจสิ่งสำคัญดังนี้:

• งานวิจัยที่พบผลดังกล่าวมักเกิดในพื้นที่ที่มีฟลูออไรด์ในน้ำสูงกว่า 1.5 มก./ลิตร
• หลายพื้นที่เป็นเขตชนบทในบางประเทศที่มี น้ำบาดาลฟลูออไรด์สูงผิดปกติ
• โครงการพิษวิทยาแห่งชาติของสหรัฐฯ (National Toxicology Program: NTP) ระบุว่า
  • ความเสี่ยงจากฟลูออไรด์ระดับสูง “มีความเป็นไปได้”
  • แต่หลักฐานยังขาดความชัดเจน โดยเฉพาะที่ระดับฟลูออไรด์ใกล้เคียงระดับในระบบน้ำประปาทั่วไป (0.5–1.0 มก./ลิตร)

ดังนั้น ผลวิจัยที่ชี้ว่าไอคิวลดลงโดยมากมักเป็นกรณีที่พบฟลูออไรด์ “สูงผิดปกติ” ไม่ใช่ระดับที่ใช้ในระบบน้ำประปามาตรฐาน

---

🏛️ มุมมองจากหน่วยงานรัฐและองค์การสาธารณสุข

1. องค์การอนามัยโลก (WHO)

• แนะนำระดับฟลูออไรด์ในน้ำไม่เกิน 1.5 มก./ลิตร
• เน้นว่าค่าแนะนำดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ ความเสี่ยงฟันตกกระและปัญหากระดูก มากกว่าประเด็นด้านพัฒนาการสมอง
• ควรพิจารณาระดับฟลูออไรด์จากหลายแหล่งรวมกัน เช่น น้ำ อาหาร ยาสีฟัน

2. ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐอเมริกา (CDC)

• แนะนำระดับฟลูออไรด์ 0.7 มก./ลิตร
• รายงานภายในประเทศชี้ว่า การรักษาระดับ 0.6–0.8 มก./ลิตร ช่วยลดฟันผุได้ถึง 25%

3. สำนักงานปกป้องสิ่งแวดล้อมสหรัฐอเมริกา (EPA)

• อยู่ระหว่างทบทวนรายงานใหม่จาก NTP เพื่อพิจารณาปรับมาตรฐานน้ำดื่มในอนาคต

4. หน่วยงานรัฐในประเทศไทย

• กรมอนามัย และทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย ยืนยันประโยชน์ของฟลูออไรด์ในการป้องกันฟันผุ
• แนะนำให้เด็กใช้ฟลูออไรด์อย่างเหมาะสมตามอายุและระดับฟลูออไรด์ในพื้นที่
• รายงานหลายฉบับพบว่า
  • บางพื้นที่ของไทยมีฟลูออไรด์ต่ำกว่าเกณฑ์ที่ช่วยป้องกันฟันผุ
  • ขณะที่บางพื้นที่มีระดับสูงกว่ามาตรฐาน จึงต้องมีการเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด

---

ความหมายของผลวิจัยนี้ต่อประเทศไทย

จากหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ล่าสุด สามารถสรุปได้ว่า:

✔️ ฟลูออไรด์ระดับปกติในน้ำประปาหรือน้ำบรรจุขวดของไทย

• ไม่พบหลักฐานชัดเจนว่าทำให้ไอคิวลดลง
• งานวิจัยขนาดใหญ่จากหลายประเทศให้ผลตรงกันว่า ปลอดภัยต่อพัฒนาการสมอง

✔️ ฟลูออไรด์สูงเกินไป (มักพบในน้ำบาดาลบางพื้นที่)

• อาจเสี่ยงฟันตกกระ กระดูกผิดปกติ และอาจเกี่ยวข้องกับไอคิวลดลงในบางงานวิจัย
• ต้องมีการตรวจสอบคุณภาพน้ำอย่างต่อเนื่อง

✔️ ประเทศไทยไม่ได้เติมฟลูออไรด์ในน้ำประปาอย่างกว้างขวาง

• แต่ใช้มาตรการอื่น เช่น ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ การเคลือบฟลูออไรด์ และนมฟลูออไรด์ในโรงเรียน
• จึงต้องพิจารณาระดับฟลูออไรด์จากหลายแหล่งรวมกัน เช่น ยาสีฟัน น้ำดื่ม น้ำบาดาล

---

✅ ข้อแนะนำเบื้องต้นสำหรับประชาชนและผู้ปกครอง

1. ตรวจสอบแหล่งน้ำดื่ม

หากใช้น้ำบาดาล ควรตรวจระดับฟลูออไรด์เป็นระยะ โดยเฉพาะในพื้นที่เสี่ยง

2. เลือกน้ำดื่มบรรจุขวดที่ได้มาตรฐาน

อ่านฉลาก และเลือกผลิตภัณฑ์ที่ผ่าน อย.

3. ใช้ฟลูออไรด์อย่างพอดี

โดยเฉพาะเด็กเล็ก ควรให้ผู้ปกครองควบคุมปริมาณยาสีฟัน (ขนาดเท่า “เมล็ดข้าว”)

4. ติดตามข้อมูลจากหน่วยงานรัฐที่เชื่อถือได้

เช่น กรมอนามัย, ทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย, WHO, CDC

---

📌 หมายเหตุสำคัญสำหรับผู้อ่านเว็บไซต์

ข้อมูลในบทความนี้อ้างอิงจากงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์และแหล่งข้อมูลจากหน่วยงานรัฐทั้งในไทยและต่างประเทศ เนื้อหามีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ด้านสุขภาพ ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์เฉพาะบุคคล หากผู้อ่านอาศัยในพื้นที่ที่ใช้น้ำบาดาล หรือสงสัยว่าตนเองหรือเด็กอาจได้รับฟลูออไรด์มากเกินไป ควรปรึกษาแพทย์ ทันตแพทย์ หรือหน่วยงานสาธารณสุขในพื้นที่เพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสม