โรคเบาหวาน: ความเข้าใจที่ครอบคลุม

โรคเบาหวานเป็นภาวะเรื้อรังที่ส่งผลต่อการเผาผลาญน้ำตาลในร่างกาย เกิดจากความผิดปกติของฮอร์โมนอินซูลิน ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ผลิตโดยตับอ่อนและช่วยให้เซลล์ในร่างกายนำน้ำตาลกลูโคสจากเลือดไปใช้เป็นพลังงาน โรคเบาหวานมีหลายประเภท แต่ประเภทที่พบบ่อยที่สุดคือโรคเบาหวานชนิดที่ 1 และชนิดที่ 2

ประเภทของโรคเบาหวาน

โรคเบาหวานชนิดที่ 1: เกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโจมตีและทำลายเซลล์เบต้าในตับอ่อน ซึ่งเป็นเซลล์ที่ผลิตอินซูลิน ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 1 ต้องฉีดอินซูลินทุกวันเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
โรคเบาหวานชนิดที่ 2: เกิดจากการที่เซลล์ในร่างกายดื้อต่ออินซูลิน ทำให้ร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลกลูโคสจากเลือดไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มักจะสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ด้วยการปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ เช่น การควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย และการใช้ยา
โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์: เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในระหว่างตั้งครรภ์ ซึ่งทำให้เซลล์ในร่างกายดื้อต่ออินซูลิน โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์มักจะหายไปหลังจากคลอดบุตร แต่ผู้หญิงที่เคยเป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในภายหลัง

อาการของโรคเบาหวาน

อาการของโรคเบาหวานอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับประเภทและความรุนแรงของโรค อาการทั่วไป ได้แก่:

กระหายน้ำบ่อย
ปัสสาวะบ่อย
หิวบ่อย
น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
รู้สึกเหนื่อยล้า
มองเห็นไม่ชัด
แผลหายช้า
ชาหรือเจ็บที่มือหรือเท้า

การวินิจฉัยโรคเบาหวาน

การวินิจฉัยโรคเบาหวานทำได้โดยการตรวจเลือดเพื่อวัดระดับน้ำตาลในเลือด การตรวจเลือดที่ใช้ในการวินิจฉัยโรคเบาหวาน ได้แก่:

การตรวจระดับน้ำตาลในเลือดแบบสุ่ม: การตรวจเลือดนี้สามารถทำได้ตลอดเวลาโดยไม่ต้องอดอาหาร
การตรวจระดับน้ำตาลในเลือดแบบอดอาหาร: การตรวจเลือดนี้ทำหลังจากอดอาหารอย่างน้อย 8 ชั่วโมง
การตรวจระดับน้ำตาลในเลือดแบบเฉลี่ย (HbA1c): การตรวจเลือดนี้วัดระดับน้ำตาลในเลือดเฉลี่ยในช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา

ภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน

หากไม่ได้รับการรักษา โรคเบาหวานอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรง ได้แก่:

โรคหัวใจและหลอดเลือด: โรคเบาหวานเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคหลอดเลือดส่วนปลาย
โรคไต: โรคเบาหวานอาจทำให้เกิดโรคไตเรื้อรัง ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะไตวาย
โรคตา: โรคเบาหวานอาจทำให้เกิดโรคจอประสาทตาเบาหวาน ซึ่งอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็น
โรคระบบประสาท: โรคเบาหวานอาจทำให้เกิดความเสียหายต่อเส้นประสาท ซึ่งอาจนำไปสู่ความรู้สึกชาหรือเจ็บที่มือและเท้า
การตัดแขนขา: โรคเบาหวานอาจทำให้เกิดการติดเชื้อและแผลที่เท้า ซึ่งอาจนำไปสู่การตัดแขนขา

การรักษาโรคเบาหวาน

เป้าหมายของการรักษาโรคเบาหวานคือการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ใกล้เคียงปกติมากที่สุด การรักษาโรคเบาหวานอาจรวมถึง:

การปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์: การควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย และการลดน้ำหนักสามารถช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้
ยา: มีหลายประเภทของยาที่ใช้ในการรักษาโรคเบาหวาน ได้แก่ ยาลดน้ำตาลในเลือด ยาอินซูลิน และยาป้องกันภาวะแทรกซ้อน
การฉีดอินซูลิน: ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 1 และผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 บางรายจำเป็นต้องฉีดอินซูลินเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
การผ่าตัด: ในบางกรณี การผ่าตัดอาจเป็นตัวเลือกในการรักษาโรคเบาหวานได้ เช่น การผ่าตัดลดน้ำหนักหรือการปลูกถ่ายตับอ่อน

การป้องกันโรคเบาหวาน

แม้ว่าจะไม่สามารถป้องกันโรคเบาหวานชนิดที่ 1 ได้ แต่สามารถป้องกันโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้โดยการปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ ได้แก่:

การควบคุมน้ำหนัก: การรักษาน้ำหนักตัวที่เหมาะสมสามารถช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2
การออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายสม่ำเสมอสามารถช่วยเพิ่มความไวต่ออินซูลินและลดระดับน้ำตาลในเลือด
การรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ: การรับประทานอาหารที่มีผัก ผลไม้ ธัญพืช และโปรตีนไม่ติดมันสามารถช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้
การเลิกสูบบุหรี่: การสูบบุหรี่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2
การจำกัดการดื่มแอลกอฮอล์: การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปอาจเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด