(ภาพประกอบ)
ผลวิจัยจากสหรัฐฯ ระบุว่า เด็กที่ได้รับวัคซีน mRNA ป้องกันโควิด-19 ก่อนติดเชื้อ SARS-CoV-2 มีโอกาสน้อยลงมากในการเกิดอาการ “ลองโควิด” (Post–COVID-19 Condition: PCC) เมื่อเทียบกับเด็กที่ไม่ได้รับวัคซีน โดยลดความเสี่ยงของอาการอย่างน้อย 1 อย่างได้ถึง 57% และลดความเสี่ยงของอาการ 2 อย่างขึ้นไปได้ถึง 73%
ลองโควิด (Long COVID) คืออะไร?
ลองโควิด (Long COVID) หรือภาวะหลังโควิด-19 (Post-COVID Condition) เป็นภาวะที่ผู้ป่วยยังคงมีอาการหลงเหลือหรือเกิดอาการใหม่หลังจากติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (SARS-CoV-2) ไปแล้วอย่างน้อย 4 สัปดาห์ และอาการเหล่านั้นไม่สามารถอธิบายได้ด้วยโรคอื่น ผู้ป่วยลองโควิดอาจมีอาการหลากหลาย เช่น เหนื่อยล้า หายใจไม่อิ่ม ใจสั่น ปวดศีรษะ มึนงง สมองล้า (brain fog) หรือมีปัญหาเกี่ยวกับความจำและการนอนหลับ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตในระยะยาวได้
องค์การอนามัยโลก (WHO) นิยามภาวะลองโควิดว่าเป็นอาการที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องหรือเกิดซ้ำหลังการติดเชื้อโควิด-19 อย่างน้อย 3 เดือน และยังคงอยู่ได้นานอย่างน้อย 2 เดือน โดยไม่สามารถอธิบายได้ด้วยการวินิจฉัยอื่น
วิเคราะห์: วัคซีนกับ “ลองโควิด” ในเด็ก — ประโยชน์ที่มากกว่าการป้องกันป่วยหนัก
ลองโควิดในเด็กคืออะไร?
แม้ว่าเด็กมักจะแสดงอาการโควิด-19 น้อยหรือไม่รุนแรง แต่ก็มีความเสี่ยงที่จะเกิด “ลองโควิด” หรือ PCC ซึ่งหมายถึงอาการเรื้อรังที่ยังคงอยู่หรือเกิดขึ้นใหม่หลังจากติดเชื้อแล้วอย่างน้อย 1 เดือนขึ้นไป ตัวอย่างอาการได้แก่:
- เหนื่อยง่าย
- ปวดศีรษะ
- หายใจลำบาก
- สมาธิสั้น
- นอนไม่หลับ
- อารมณ์เปลี่ยนแปลง
ในบางกรณี ลองโควิดอาจรุนแรงถึงขั้นเกิดโรคหัวใจ ไตวาย หรือเบาหวานชนิดที่ 1 ได้
งานวิจัยนี้ศึกษาอะไร?
- ผู้เข้าร่วม: เด็กอายุ 5-17 ปี จำนวน 622 คน ที่มีผลตรวจโควิด-19 เป็นบวก
- วิธีวิจัย: เปรียบเทียบระหว่างเด็กที่ได้รับวัคซีน mRNA (ส่วนใหญ่เป็น Pfizer-BioNTech) กับเด็กที่ไม่ได้รับวัคซีน
- ช่วงเวลา: ตั้งแต่กรกฎาคม 2021 ถึงพฤษภาคม 2023
- เป้าหมาย: หาความสัมพันธ์ระหว่างการฉีดวัคซีนกับการเกิดอาการลองโควิดอย่างน้อย 60 วันหลังติดเชื้อ
ผลวิจัยสรุปว่าอย่างไร?
- เด็กที่ได้รับวัคซีนก่อนติดเชื้อ มีโอกาสเกิดอาการลองโควิดน้อยลง 57%
- หากพิจารณาเฉพาะเด็กที่มีอาการลองโควิดมากกว่า 2 อาการขึ้นไป โอกาสจะน้อยลงถึง 73%
- ความเสี่ยงต่อการเกิดอาการระบบทางเดินหายใจ (เช่น ไอ หอบเหนื่อย) ลดลงถึง 72%
- แม้ไม่ได้ติดโควิดอย่างรุนแรง หรือไม่มีอาการในช่วงแรก ก็ยังอาจเกิดลองโควิดได้
ทำไมเรื่องนี้ถึงสำคัญ?
- ถึงแม้เด็กจะไม่ป่วยหนักจากโควิด แต่ลองโควิดสามารถกระทบต่อคุณภาพชีวิต เรียนไม่รู้เรื่อง ขาดเรียนบ่อย หรือเกิดปัญหาสุขภาพระยะยาว
- ผู้ปกครองจำนวนมากลังเลที่จะให้ลูกฉีดวัคซีน เพราะคิดว่าโควิดในเด็กไม่อันตราย แต่ผลวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่า วัคซีนสามารถช่วยลดผลกระทบระยะยาวได้อย่างมีนัยสำคัญ
ประเด็นอื่นที่น่าสนใจจากการศึกษา
- เด็กที่มีสุขภาพพื้นฐานไม่ดีมีแนวโน้มเกิดลองโควิดมากขึ้น
- กลุ่มเด็กเชื้อสายแอฟริกันอเมริกันมีอัตราการเกิดลองโควิดสูงกว่า
- ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงวัคซีนยังเป็นปัญหา เช่น เด็กเชื้อสายฮิสแปนิกและแอฟริกันอเมริกันมีอัตราการฉีดวัคซีนน้อยกว่า
ข้อจำกัดของการศึกษา
- อาการลองโควิดอาจถูกสับสนกับอาการจากโรคอื่น
- ตัวอย่างยังมีจำนวนจำกัดในการวิเคราะห์เด็กที่มีโรคประจำตัวเฉพาะ
- การศึกษานี้เกิดขึ้นก่อนการใช้คำจำกัดความใหม่ของ PCC จากสถาบันวิทยาศาสตร์แห่งชาติของสหรัฐฯ (NASEM)
บทสรุป
แม้การฉีดวัคซีนโควิด-19 อาจไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้ทั้งหมด แต่ข้อมูลจากงานวิจัยนี้บ่งชี้ว่า วัคซีนช่วยลดโอกาสของการเกิด “ลองโควิด” ได้อย่างชัดเจนในกลุ่มเด็ก ซึ่งเป็นประโยชน์ที่สำคัญและอาจช่วยเปลี่ยนมุมมองของผู้ปกครองหลายคนที่ยังลังเลใจ.
แหล่งอ้างอิง:
- Kirkpatrick BD, Havers FP, Dooling KL, et al. COVID-19 Vaccination and Odds of Post–COVID-19 Condition Symptoms in Children Aged 5 to 17 Years. JAMA Pediatr. Published online May 6, 2024. doi:10.1001/jamapediatrics.2024.0921
- World Health Organization. (2021). A clinical case definition of post COVID-19 condition by a Delphi consensus, 6 October 2021. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Post_COVID-19_condition-Clinical_case_definition-2021.1
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2023). Long COVID or Post-COVID Conditions. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/long-term-effects/index.html