ในยุคดิจิทัลที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทสำคัญในชีวิตประจำวัน ความปลอดภัยทางไซเบอร์กลายเป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญเป็นพิเศษ หนึ่งในภัยคุกคามที่สำคัญที่สุดคือ “มัลแวร์” (Malware) และ “ไวรัสคอมพิวเตอร์” (Computer Virus) ซึ่งทั้งสองมีบทบาทในการทำลายหรือขโมยข้อมูลจากระบบคอมพิวเตอร์ของผู้ใช้ แม้ว่าคำว่า “มัลแวร์” และ “ไวรัส” จะถูกใช้แทนกันในบางบริบท แต่แท้จริงแล้วมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน บทความนี้จะอธิบายถึงความแตกต่าง อันตราย และมาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องในประเทศไทย
ความหมายของมัลแวร์และไวรัส
1. มัลแวร์ (Malware)
มัลแวร์เป็นคำรวมที่ใช้เรียกซอฟต์แวร์ที่ถูกออกแบบมาเพื่อทำอันตรายต่อระบบคอมพิวเตอร์หรือขโมยข้อมูลจากผู้ใช้ มัลแวร์มีหลายประเภท เช่น ไวรัส โทรจัน เวิร์ม แรนซัมแวร์ และสปายแวร์
2. ไวรัสคอมพิวเตอร์ (Computer Virus)
ไวรัสคอมพิวเตอร์เป็นหนึ่งในประเภทของมัลแวร์ที่สามารถแพร่กระจายโดยการแนบตัวเองไปกับไฟล์หรือโปรแกรมอื่น และจะทำงานเมื่อไฟล์หรือโปรแกรมนั้นถูกเปิดใช้งาน ไวรัสสามารถทำให้ระบบคอมพิวเตอร์เสียหายได้โดยการลบหรือเปลี่ยนแปลงข้อมูล
ความแตกต่างระหว่างมัลแวร์และไวรัส
| ปัจจัยเปรียบเทียบ | มัลแวร์ | ไวรัส |
|---|---|---|
| ขอบเขตความหมาย | เป็นคำรวมที่หมายถึงซอฟต์แวร์ที่เป็นอันตรายทุกประเภท | เป็นประเภทหนึ่งของมัลแวร์ |
| วิธีการแพร่กระจาย | อาจแพร่กระจายผ่านอีเมล ไฟล์แนบ ลิงก์ หรือช่องโหว่ของซอฟต์แวร์ | ต้องอาศัยไฟล์หรือโปรแกรมอื่นในการแพร่กระจาย |
| วิธีการทำงาน | อาจขโมยข้อมูล เข้ารหัสไฟล์ หรือควบคุมระบบจากระยะไกล | อาจลบ แก้ไข หรือทำให้ข้อมูลเสียหาย |
ประเภทของมัลแวร์
1. เวิร์ม (Worm)
เป็นมัลแวร์ที่สามารถแพร่กระจายตัวเองผ่านเครือข่ายโดยไม่ต้องพึ่งพาไฟล์ใด ๆ
2. โทรจัน (Trojan)
แฝงตัวมาในรูปแบบของโปรแกรมที่ดูเหมือนไม่เป็นอันตราย แต่เมื่อเปิดใช้งานจะให้แฮกเกอร์เข้าถึงระบบของเหยื่อได้
3. สปายแวร์ (Spyware)
ซอฟต์แวร์ที่แอบเก็บข้อมูลของผู้ใช้ เช่น รหัสผ่าน หรือพฤติกรรมการใช้งานอินเทอร์เน็ต
4. แรนซัมแวร์ (Ransomware)
เข้ารหัสไฟล์ของผู้ใช้และเรียกร้องค่าไถ่เพื่อให้สามารถกู้คืนไฟล์ได้
5. รูทคิต (Rootkit)
ซ่อนตัวในระบบเพื่อให้แฮกเกอร์สามารถควบคุมอุปกรณ์ได้โดยไม่ถูกตรวจพบ
อันตรายของมัลแวร์และไวรัส
- ทำให้ข้อมูลสูญหาย
- ขโมยข้อมูลส่วนตัว เช่น รหัสผ่าน และข้อมูลบัตรเครดิต
- เรียกค่าไถ่จากเหยื่อผ่านแรนซัมแวร์
- เปิดช่องให้แฮกเกอร์เข้าถึงและควบคุมเครื่องคอมพิวเตอร์จากระยะไกล
มาตรการป้องกันมัลแวร์และไวรัส
- ติดตั้งซอฟต์แวร์ป้องกันไวรัสและอัปเดตระบบอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการเปิดไฟล์แนบจากอีเมลที่ไม่รู้จัก
- หลีกเลี่ยงการดาวน์โหลดซอฟต์แวร์จากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ
- ใช้การสำรองข้อมูลเป็นประจำ
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง: พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560
มาตราสำคัญที่เกี่ยวข้อง
- มาตรา 5: ผู้ใดเข้าถึงระบบคอมพิวเตอร์โดยมิชอบ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
- มาตรา 7: ผู้ใดกระทำให้ข้อมูลคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นเสียหาย ถูกทำลาย แก้ไข หรือเปลี่ยนแปลงโดยมิชอบ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสองปี หรือปรับไม่เกินสี่หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
- มาตรา 12: การส่งมัลแวร์เพื่อสร้างความเสียหายต่อระบบคอมพิวเตอร์ผู้อื่น มีโทษจำคุกสูงสุดถึงห้าปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท
มัลแวร์และไวรัสเป็นภัยคุกคามที่สำคัญต่อความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ การเข้าใจความแตกต่างระหว่างสองสิ่งนี้ รวมถึงการตระหนักถึงมาตรการป้องกันและบทลงโทษตามกฎหมาย จะช่วยให้เราสามารถลดความเสี่ยงและปกป้องข้อมูลสำคัญของเราได้อย่างมีประสิทธิภาพ.
Reference: Coohfey.com